Urząd Miasta Nowego Sącza

Kategoria: Komunikaty Biura Prezydenta

Odsłonięto tablicę upamiętniającą Jakuba Müllera

„Sądeczanin. Człowiek wielkiego serca. Świadek Holokaustu. Strażnik pamięci, dzięki któremu odnowiono wiele pozostałości po sądeckich Żydach. Opiekun tego cmentarza. Pochowany w Netanii” – taki napis widnieje na tablicy poświęconej pamięci Jakuba Müllera, którą dzisiaj (16 grudnia), w 3. rocznicę jego śmierci, odsłonięto przy bramie cmentarza żydowskiego przy ul. Rybackiej w Nowym Sączu. Marmurową tablicę ufundował wybitny sportowiec Dariusz Popiela, mistrz Polski w kajakarstwie, olimpijczyk.

W uroczystości, którą poprowadził historyk Łukasz Połomski, inicjator upamiętnienia Jakuba Müllera, uczestniczył prezydent Ryszard Nowak. Odsłonięcia tablicy dokonała mieszkająca w Szwecji Karolina Lawitz, córka Pana Jakuba. Rabin Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie Eliser Gurary odmówił modlitwę za zmarłych.

„Nie będę opowiadała ile Nowy Sącz znaczył dla mojego taty. Jak sam mówił w licznych wywiadach „każdy kamień tu znał i każdy kamień znał jego”. Tęsknił bardzo do Nowego Sącza. Jak wyjechaliśmy do Szwecji, wracał tu, jak tylko mógł. Czasami zadawałam sobie pytanie: Kto jest ważniejszy? My dzieci, wnuki, czy Nowy Sącz. Myślę, że przegraliśmy z Nowym Sączem – wspominała Karolina Lawitz. Kiedy był w Szwecji, pisał setki listów po całym świecie, aby zbierać pieniądze na odbudowę cmentarza, żeby uchronić pamiątki pozostałe tutaj po Żydach nowosądeckich. Bardzo mu na tym zależało. Mając osiemdziesiąt lat pojechał do Nowego Jorku, aby spotkać się z ewentualnymi darczyńcami. Potem był Londyn – opowiadała córka Pana Jakuba, dziękując za tablicę pamiątkową poświęconą ojcu. Dla nas to jest symbol, którym mieszkańcy Nowego Sącza pokazują szacunek i przyjaźń, jakimi obdarzali mojego ojca. Dziękuję wszystkim” – dodała.

„Jakub Müller mimo swojego wieku był żywym, młodym przykładem pamięci o dawnych czasach, o ludziach, którzy w Nowym Sączu mieszkali, o Żydach, o relacjach między Polakami i Żydami. To był świadek historii Nowego Sącza. Człowiek, który był nie tylko wielkiego ale dobrego serca – mówił prezydent Ryszard Nowak. Często spotykałem się z Panem Jakubem, rozmawialiśmy wtedy o jego planach, m.in. o dokończeniu tej budowy na cmentarzu. Mam nadzieję, że swoimi działaniami przyczyniłem się do tego, że zarówno Panu Jakubowi, jak i wszystkim tym, którym leży na sercu pamięć, historia, jakoś pomogłem. Pana Jakuba wspominam bardzo mile i serdecznie. To bardzo ciepły, spokojny człowiek. Był inicjatorem powstania tablicy przy zbiegu ulic Kazimierza Wielkiego i Franciszkańskiej, która upamiętnia męczeństwo sądeckich Żydów, również i jego bliskich. Do samego końca myślał o historii, o tradycji, o tym, aby utrwalić najdrobniejszy element życia społeczności żydowskiej. A Żydzi odcisnęli swoje piętno na Nowym Sączu i my jako świadkowie i mieszkańcy Nowego Sącza musimy pamiętać o tych ludziach, wydarzeniach i tej historii” – podkreślił prezydent.

Na dzisiejszą uroczystość do zebranych listy skierował cadyk Joel Halberstam z Nowego Jorku, potomek słynnego Chaima Halberstama, pochowanego na cmentarzu żydowskim w Nowym Sączu oraz Markus Lustig, prezes Ziomkostwa Nowosądeczan w Izraelu.

Na uroczystości nie zabrakło Barbary Maleczek, opiekunki cmentarza, wieloletniej znajomej Jakuba Müllera, przedstawicieli Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie na czele z rabinem Eliserem Gurary, Anny Grygiel-Huryn i Ewy Andrzejewskiej, autorki książki o Panu Jakubie oraz sądeczan, którzy znali i cenili Jakuba Müllera.