Urząd Miasta Nowego Sącza

Kategoria: Komunikaty Biura Prezydenta

Nowy Sącz: Obchody uchwalenia Konstytucji 3 Maja

Uroczystą Mszą Świętą w intencji Ojczyzny w Bazylice św. Małgorzaty rozpoczęły się w Nowym Sączu obchody uchwalenia Konstytucji 3 Maja. W Eucharystii celebrowanej przez Prepozyta Kapituły Kolegiackiej ks. dr Jerzego Jurkiewicza wzięli udział Zastępcy Prezydenta Nowego Sącza Jerzy Gwiżdż i Wojciech Piech. Uroczystość zgromadziła poczty sztandarowe, organizacje i stowarzyszenia kombatanckie oraz przedstawicieli sądeckich szkół. Wydarzenie uświetniła Orkiestra Reprezentacyjna Straży Granicznej w Nowym Sączu pod kierunkiem mjr Leszka Mieczkowskiego, a członkowie Sądeckiej Organizacji "Strzelec" rozdawali uczestnikom obchodów kokardy narodowe i asystowali kombatantom.

- Zanim stąd odejdę, proszę was, abyście całe to duchowe dziedzictwo, któremu na imię "Polska" raz jeszcze przyjęli z wiarą, nadzieją i miłością. Taką, jaką zaszczepia w nas Chrystus na chrzcie świętym, abyście nigdy nie zwątpili i nie znużyli się i nie zniechęcili. Abyście nie podcinali sami tych korzeni, z których wyrastamy - cytował podczas homilii słowa św. Jana Pawła II ks. dr hab. Michał Drożdż - prof. Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II.

Po Mszy Świętej uczestnicy obchodów przemaszerowali ulicami św. Ducha, Lwowską, Rynkiem i Piotra Skargi na Plac 3 Maja, gdzie odbyły się główne uroczystości związane z uchwaleniem Konstytucji 3 Maja.

W swoim przemówieniu Zastępca Prezydenta Nowego Sącza Jerzy Gwiżdż podkreślił: - Od wielu lat, corocznie, spotykamy się 3 maja wspominając ważne wydarzenie z naszej narodowej przeszłości, pamiętając słowa kardynała Stefana Wyszyńskiego, że „naród, który odcina się od historii, który wychowuje młode pokolenie bez powiązań historycznych to naród renegatów. Taki naród skazuje się dobrowolnie na śmierć, podcina korzenie własnego istnienia”. Mając na uwadze tą mocną przestrogę kardynała tysiąclecia, spotykamy się także dzisiaj, w 225 rocznicę uchwalenia ustawy zasadniczej zwanej Konstytucją 3 Maja. Zastępca Prezydenta zauważył także, że "w kalendarzu najjaśniejszych kart naszej historii przyjęcie przez Sejm Czteroletni Ustawy Rządowej, wprowadzającej w Polsce nowy, ale co ważniejsze, nowoczesny ustrój państwowy i prawny, zajmuje znaczącą pozycję". Wiceprezydent powiedział także, że "Konstytucja 3 maja, jako historyczne i patriotyczne dziedzictwo po światłych naszych poprzednikach wciąż prowokuje i każe stawać sobie aktualne pytania o nasze dzisiaj, nasze pojmowanie honoru, dobra ojczyzny, o nasz wkład w jej pomyślność. Odpowiedzi dają nam wielcy Polacy: poeta i mąż stanu. Norwid pisał: „Ojczyzna to wielki – zbiorowy – obowiązek”, a Wincenty Witos dodawał: „Kiedy nie było Polski – dążyć do Niej, gdy przyszła – pracować dla Niej, a gdy jest w potrzebie – bronić Jej.” Kończąc swoje przemówienie Jerzy Gwiżdż w dniu 225-lecia uchwalenia drugiej w Europie ustawy zasadniczej przytoczył słowa profesora Henryka Samsonowicza: „Konstytucja 3 Maja stanowi ważny element pamięci zbiorowej, bez której żadna polska wspólnota istnieć nie może”.

Kwiaty pod pomnikiem Stanisława Małachowskiego złożyli m.in. Wiceminister Finansów Wiesław Janczyk i poseł Józef Leśniak, Zastępcy Prezydenta Miasta Nowego Sącza Jerzy Gwiżdż i Wojciech Piech, przedstawiciele Rady Miasta Nowego Sącza wraz z przewodniczącą Bożeną Jawor, Starosta Powiatu Nowosądeckiego Marek Pławiak, Członek Zarządu Województwa Małopolskiego Leszek Zegzda, przewodniczący Zarządu Miejskiego Prawa i Sprawiedliwości Leszek Langer, przedstawiciele organizacji kombatanckich i służb mundurowych, a także delegacje NSZZ Solidarność oraz Gazety Polskiej. Wydarzenie zakończyło się występem okolicznościowym Orkiestry Reprezentacyjnej Straży Granicznej w Nowym Sączu.

[Pobierz zdjęcia]

Obchody uroczystości Święta Konstytucji 3 Maja w Nowym Sączu zakończyły się Sądeckim Patriotycznym Śpiewem z udziałem Zespołu Regionalnego Sądeczanie oraz wokalistów i recytatorów Miejskiego Ośrodka Kultury w Nowym Sączu. We wspólnym śpiewie pieśni patriotycznych uczestniczyli Zastępca Prezydenta Miasta Nowego Sącza Wojciech Piech, Przewodnicząca Rady Miasta Nowego Sącza Bożena Jawor, Wiceprzewodniczący Rady Miasta Tomasz Cisoń oraz liczne grono Sądeczan.

Wspólny śpiew patriotyczny rozpoczął się odśpiewaniem Roty, następnie Sądeczanie zaśpiewali m.in. Mazurek Trzeciego Maja, Taki Kraj oraz Piękna jest Sądecka ziemia. Występ Zespołu Regionalnego Sądeczanie uatrakcyjnił także odtańczony polonez oraz wyrecytowane fragmenty poezji i prozy.

Ojciec Józef Polak SJ, proboszcz parafii pw. Ducha Świętego, oraz Janusz Michalik, kierownik Miejskiego Ośrodka Kultury w Nowym Sączu, złożyli podziękowania władzom miasta za udzielone wsparcie w organizacji tego wydarzenia, Irenie Pawisz kierownikowi Zespołu Regionalnego Sądeczanie, Krystynie Popiela choreografowi zespołu oraz Bogdanowi Matusikowi i kapeli za przygotowaną oprawę artystyczną.

[Pobierz zdjęcia]

KONSTYTUCJA 3 MAJA

Największym osiągnięciem legislacyjnym Sejmu Czteroletniego obradującego od października 1788 do maja 1792 r. było uchwalenie ustawy zasadniczej, do czego w decydującym stopniu przyczyniły się niejawne prace przygotowawcze (grudzień 1790 – kwiecień 1791). Autorami projektu konstytucji byli w szczególności Ignacy Potocki, król Stanisław August Poniatowski i ks. Hugo Kołłątaj.

Po ujawnieniu tego tekstu uaktywniła się opozycja skupiona wokół ambasadora rosyjskiego. Zwolennicy reform postanowili wnieść projekt ustawy zasadniczej w celu uchwalenia go na jednodniowej sesji, co naruszało regulamin sejmowy.

Historyczna sesja izb połączonych obradująca 3 V 1791 w Sali Senatorskiej na Zamku Królewskim obfitowała w gwałtowne spory i dramatyczne gesty ze strony zwolenników i przeciwników konstytucji. Przekupiony poseł kaliski Jan Suchorzewski wielokrotnie występował przeciwko projektowi, którego nie czytałem wprawdzie, ale który, jak mi mówiono, wywraca wolność polską”. Ostatecznie król zaprzysiągł konstytucję na ręce bpa krakowskiego Feliksa Turskiego, dodając: „Przysięgałem Bogu, żałować tego nie będę”. Następnie w kolegiacie św. Jana nastąpiło powtórne zaprzysiężenie konstytucji, jako wyraz sankcji ze strony Kościoła katolickiego. Ustawa Rządowa została uchwalona (bez dokładnego przeliczenia głosów) w nadzwyczajnym trybie, przy zastosowaniu uproszczonej procedury, co uzasadnia twierdzenie, że akt ten doszedł do skutku w drodze swoistego zamachu stanu. Protestacja opozycjonistów (4 V 1791) okazała się bezskuteczna. Po dokonaniu oblaty w grodzie warszawskim Ustawa Rządowa stała się z dniem 5 V 1791 aktem prawnie obowiązującym. Uchwalona tego samego dnia Deklaracja Stanów Zgromadzonych uchyliła moc prawną aktów sprzecznych z konstytucją. Upamiętnieniem uchwalenia konstytucji miał być kościół „najwyższej Opatrzności poświęcony”.

Ustawa Rządowa z 3 V 1791 była pierwszą, pisaną nowoczesną polską konstytucją, a trzecią na świecie, po amerykańskiej (1787) i szwedzkiej (1789). Tekst konstytucji obejmuje wstęp i 11 artykułów. Bezpośrednio pod nazwą Ustawa Rządowa umieszczono apostrofę sakralną: „W imię Boga w Trójcy Świętej Jedynego”. Wstęp, napisany piękną polszczyzną, jest tekstem o charakterze agitacyjno-propagandowym. Wskazywano w nim na historyczne znaczenie uchwalonej konstytucji. Twórcy konstytucji starali się pobudzić społeczeństwo, a w szczególności szlachtę do realizacji reform ustrojowych.

Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej (RP) oparto na koncepcji zwierzchnictwa narodu i trójpodziału władz (art. V). Do tych zasad dostosowano systematykę konstytucji. W pierwszej kolejności uregulowano zagadnienia wyznaniowe (art. I). Deklarowano wolność wyznań, traktując jednocześnie religię katolicką jako „narodową, panującą”, co odzwierciedlało jej uprzywilejowaną pozycję w życiu publicznym.

Zakres zmian dotyczący ustroju społecznego był ograniczony. Konstytucja utrzymała ustrój stanowy. Szlachta zachowała swoją dotychczasową pozycję (art. II), co odnosiło się odtąd wyłącznie do posesjonatów. Urodzenie połączono z posiadaniem ziemi. Ustawa Miasta nasze królewskie wolne w państwach Rzeczypospolitej z 17 IV 1791 stanowiła integralną część konstytucji (art. III), Ustawa wprowadzała jednolity ustrój miast. Nie zmieniono położenia prawnego przeważającej większości chłopów (art. IV), choć właśnie dzięki tej regulacji Konstytucja 3 V 1791 uzyskała wielki rozgłos.

W odróżnieniu od ustroju społecznego gruntownie zreformowano ustrój polityczny. Postanowienia konstytucji zapewniały dominację władzy ustawodawczej (art. VI) nad wykonawczą (art. VII). Utrzymano stanowy charakter dwuizbowego Sejmu. Wchodzący w skład Izby poselskiej posłowie (204), stali się odtąd reprezentantami całego narodu. Izba poselska jako „świątynia prawodawstwa” uzyskała rozległe kompetencje.

Źródło: http://poznaj.sejm.gov.pl/

Autor: -
Dodano: 2016-05-03 09:47:09