Kategoria: Komunikaty Biura Prezydenta

Sądeczanie w Narwiku

W mieście partnerskim Narvik w Norwegii, za kręgiem polarnym, przebywa delegacja Nowego Sącza w składzie: wiceprezydent Stanisław Kaim, prezes MPEC Jerzy Gwiżdż, dyrektor Wydziału Ochrony Środowiska UM Lech Traciłowski, dyrektor Wydziału Inwestycji Zygmunt Pawlak, dyrektor Zespołu Szkół nr 1 im. KEN Jan Rosiek.
Narwik był miastem partnerskim N. Sącza w latach 1964-75. Oficjalne kontakty wznowiono w 2003 r. (umowa z czerwca 2003).


Kontakty w przeszłości wynikały z faktu, że w kwietniu, maju i czerwcu 1940 walczyła w rejonie Narwiku Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich, wchodząca w skład sojuszniczego korpusu ekspedycyjnego. W tej Brygadzie walczyło dużo sądeczan.
Delegacja sądecka złożyła dziś wiązanki kwiatów i zapaliła znicze na cmentarzach i pod pomnikami polskich miejsc pamięci. W walkach pod Narwikiem poległo 97 podhalańczyków. Spoczywają oni na cmentarzach: miejscowym i Haakvik.
W poniedziałek, 17 stycznia br. w ratuszu w Narwiku odbyło się – z udziałem ambasadora RP w Oslo Andrzeja Jaroszyńskiego, radców handlowych i przedstawicieli firm norweskich - seminarium gospodarcze dotyczące m.in. Europejskiej Współpracy Ekonomicznej, ze szczególnym uwzględnieniem norweskiej pomocy dla Polski. Jutro planowane jest zwiedzenie firm komunalnych i podpisanie umowy o konkretnej współpracy Nowego Sącza i Narwiku.

***

To stosunkowo młode miasto, założone niespełna sto lat temu, jest ważnym niezamarzającym portem służącym do wywozu rudy żelaza z północnej Szwecji.
Prężny okres rozwoju miasta przerwała II wojna światowa. W czasie inwazji na Norwegię wojska niemieckie, chcąc przejąć kontrolę nad portem, kilkakrotnie atakowały Narwik, o czym przypominają tkwiące w morzu do dziś szczątki niemieckich niszczycieli oraz setki grobów żołnierzy na cmentarzu w północnej części miasta.

Bitwa o Narwik

Miasto i pobliskie tereny były miejscem walk prowadzonych początkowo przez wojska norweskie, a potem aliancki korpus ekspedycyjny z wojskami niemieckimi od 9 kwietnia do 8 czerwca 1940 roku. Od 15 kwietnia w rejonie Narwiku prowadziła działania bojowe Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich (wchodząca w skład alianckiego korpusu) pod dowództwem gen. Zygmunta Szyszko-Bohusza. W walkach z 27 na 28 maja miasto zostało odbite z rąk Niemców, jednak na skutek pogarszającej się sytuacji, zwłaszcza na froncie we Francji i w Belgii, rozpoczęto w dniu 4 czerwca ewakuację wojsk alianckich.
Ostatnie oddziały korpusu ekspedycyjnego odpłynęły do Wielkiej Brytanii 8 czerwca.
W walkach morskich w rejonie Narwiku wzięły udział polskie niszczyciele: ORP Grom, ORP Burza i ORP Błyskawica; ORP Grom zatonął zbombardowany 4 maja 1940.
Upamiętnia to pomnik marynarzy Groma. W kampanii jako transportowce uczestniczyły trzy polskie statki pasażerskie: Sobieski, Batory, Chrobry; Chrobry zatonął po pożarze w nocy z 14 na 15 maja 1940 pod Bodo (Norwegia) zbombardowany przez lotnictwo niemieckie.

***

Oficjalne stosunki Nowego Sącza z Narwikiem nawiązał w 1964 przew. PMRN Janusz Pieczkowski, jego zastępca Mieczysław Zając, dyr. oddziału NBP.
Delegacja sądecka uczestniczyła w uroczystości odsłonięcia pomnika Polskiego Marynarza, wzniesionego nad brzegiem fiordu, w którym 4 maja 1940 zatonął od niemieckich bomb lotniczych niszczyciel ORP „Grom”.
W Nowym Sączu pierwszą wizytę złożył burmistrz Narwiku, Marthinsen.
W ciągu kilkunastu lat Narwik odwiedziły m.in. grupy sądeckich kolejarzy i orkiestra WOP.
19 czerwca 1957 odbyła się w N. Sączu podniosła uroczystość przekazania ziemi z miejsc walk partyzanckich Sądecczyzny i Podhala delegacji Wojska Polskiego, która zawiozła ją na pokładzie jachtów „Zew Morza” i „Mariusz Zaruski” do Norwegii.
Cztery urny zawierające ziemię z powiatów nowosądeckiego, nowotarskiego, limanowskiego i myślenickiego zsypano do jednej urny w alei zasłużonych na Starym Cmentarzu w N. Sączu, a następnie zawieziono do Narwiku, gdzie złożono na cmentarzu poległych w 1940 żołnierzy z Brygady Podhalańskiej.
W drodze powrotnej delegacja polska przywiozła ziemię z cmentarza w Narwiku do N. Sącza, gdzie 31 sierpnia i 1 września odbyła się uroczystość przekazania jej w sąsiedztwo Piety Sądeckiej.
Jedna z ulic w N. Sączu nosi nazwę: Bohaterów Narwiku.

Autor: -
Dodano: 2005-01-17 00:00:00