Kategoria: Komunikaty Biura Prezydenta

350 lat po "potopie"

Pro memoria


Uroczystości 9 grudnia, w 350-rocznicę zbrojnego wystąpienia sądeckich mieszczan przeciwko wojskom króla Karola X Gustawa i wyzwolenia Nowego Sącza spod potopu szwedzkiego, jako pierwszego miasta w Rzeczypospolitej, rozpoczęły się w II Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Konopnickiej, które wespół z Polskim Towarzystwem Historycznym – nowosądeckim oddziałem, było organizatorem okolicznościowej sesji edukacyjno – naukowej.
Leszek Zakrzewski – prezes zarządu oddziału PTH dając wprowadzenie do sesji o wydarzeniach sprzed 10 pokoleń wypunktował, iż w wojnie ze Szwecją w latach 1655-1660 przegraliśmy i ulegliśmy oblężeniom w 7 przypadkach, opuściliśmy pole bitew, nie ponosząc dużych strat - w 4 starciach, przetrwaliśmy 3 oblężenia i wygraliśmy 9 bitew, w tym także 3 na terenie Danii.
Szwedzki najazd przerwał rozkwit, trwający od chwili założenia miasta. Nowy Sącz do końca I Rzeczypospolitej nie podniósł się z upadku. Podobnie wiele miast w Polsce. Szwedzi zagrabili wiele dóbr kultury, spustoszyli sporą część kraju. Do dzisiaj w wielu szwedzkich placówkach muzealnych wśród eksponatów jest sporo poloniców, zagrabionych przez wojska Karola Gustawa.

*

Prezes PTH podkreślił również dyplomatyczną ciekawostkę, do jakiej doszło 18 listopada tego roku, podczas głównych uroczystości całorocznych obchodów 350. rocznicy obrony Jasnej Góry przed tzw. „potopem szwedzkim”. Otóż ambasador Szwecji w Polsce Tomas Bertelman przeprosił za zniszczenia, -…których w Polsce dokonały wojska dowodzone przez Szwedów. Nie wiem, czy teraz, 350 lat później, można prosić o wybaczenie za cierpienia i zniszczenia, których w Polsce dokonały wojska dowodzone przez Szwedów, ale ubolewamy nad tym, że spowodowane wówczas zniszczenia były tak ogromne, że Polacy zapamiętali je jako swoisty potop. wówczas spowodowaliśmy duże spustoszenie w Polsce, ale możemy powiedzieć sobie, że mimo wszystko staliśmy się w ten sposób sprawcami czegoś, co dla polskiego narodu stanowiło i stanowi niezastąpiony symbol, źródło inspiracji, zaś w ciężkich czasach napełnia odwagą i nadzieją. Jeśli w tych ponurych czasach istniało coś, co napełniało Polaków męstwem i nadzieją, to była właśnie Częstochowa i Jasna Góra.
Ambasador zauważył jednak, że dzisiaj jesteśmy członkami tej samej Unii Europejskiej i czeka nas wiele wspólnych zadań i problemów do rozwiązania. - W tej sytuacji ważny jest właściwy stosunek do wspólnej historii, pozwalający razem patrzeć w przyszłość - dodał ambasador.
Szwedzcy muzealnicy przekazali na jubileuszową wystawę oryginalny list, napisany przez komendanta twierdzy, przeora Kordeckiego, a skierowany do dowódcy oblegających klasztor w 1655 roku wojsk gen. Burcharda Mullera.

*

Leszek Zakrzewski wygłosił referat nt. „Wojsko polskie w dobie potopu”.
Trzy kolejne wystąpienia przygotowali i zaprezentowali uczniowie II LO:
„Sytuacja geopolityczna w Europie Środkowej i wzrost dominacji Królestwa Szwedzkiego w II połowie XVII wieku. Geneza wojny polsko-szwedzkiej” - Beata Justyna Giercuszkiewicz, z klasy 1 h,
„Działania wojenne na terenie Rzeczypospolitej w latach 1655 – 1660” - Maciej Łanik, z klasy 1f,
„Szwedzi w Nowym Sączu” - Katarzyna Anna Bednarska, z klasy 1b.
Po referatach z pokazem walk turniejowych w strojach rycerskich, na miecze i duże tarcze wystąpili członkowie Bractwa Rycerskiego Kasztelani Sandeckiej, działającego od roku pod patronatem Polskiego Towarzystwa Historycznego oddział w Nowym Sączu z siedzibą w Gimnazjum i Liceum Jezuickim.
Po południu z inicjatywy PTTK i Urzędu Miasta u zbiegu ulic Jagiellońskiej i Szwedzkiej, „pod Jagiełłą”, odsłonięto tablicę pamiątkową. W tym miejscu pierwotnie znajdował się cmentarz, na którym pochowano poległych sądeczan podczas walk ze Szwedami w grudniu 1655 r.
Tablicę, zaprojektowaną w firmie Q-Graf, wykonali nieodpłatnie odlewnicy z ZNTK: Franciszek Janusz i Marek Sekuła.
W sali ratusza natomiast odbyło się spotkanie historyczno-muzyczne. Ze specjalnym programem, opartym o poemat Mieczysława Romanowskiego „Dziewczę z Sącza”, wystąpili aktorzy z MOK, a pogadankę wygłosiła Irena Styczyńska, Honorowy Obywatel Miasta Nowego Sącza.
Z okazji rocznicy Poczta Polska wydała okolicznościowa kartkę pocztową i datownik.

(saw)

Autor: -
Dodano: 2005-12-12 00:00:00