Urząd Miasta Nowego Sącza

Kategoria: Komunikaty Biura Prezydenta

50 lat Orkiestry Reprezentacyjnej Straży Granicznej

Obchodząca w najbliższą sobotę, 1 lipca, złote gody – piękny jubileusz 50-lecia działalności - Orkiestra Reprezentacyjna Straży Granicznej to prawdziwy ambasador Nowego Sącza i Sądecczyzny.
To rozpoznawalna w kraju i Europie wizytówka miasta i regionu. Ma na koncie ponad 8300 koncertów oklaskiwanych przez wielomilionową widownię.

Program jubileuszu

1 lipca (sobota) na Rynku Nowego Sącza:

godz. 17.30 - uroczysty apel z udziałem pocztów sztandarowych, Kompanii Reprezentacyjnej Straży Granicznej.

godz. 18.15 - pokaz musztry paradnej wykonaniu Kompanii Reprezentacyjnej SG oraz Orkiestry Reprezentacyjnej SG

godz. 19.00 - scena przed Ratuszem - koncert jubileuszowy Orkiestry Reprezentacyjnej Straży Granicznej. Gościnnie wystąpią soliści: Edyta Ciechomska - sopran, Ewelina Hańska - sopran, Natalia Zabrzeska - sopran, Bogusław Morka - tenor, Ryszard Morka - baryton oraz zespół VOX.

Wielu mieszkańców Polski i Europy kojarzy Nowy Sącz przede wszystkim z muzykami w góralskich kapeluszach i pelerynach.

Nowosądecka orkiestra zjeździła kawał świata, grała i maszerowała dla papieży, prezydentów, premierów. Obsypana jest deszczem nagród i wyróżnień, których nie sposób wyliczyć. Potrafi zadowolić najwybredniejszych nawet melomanów, a początkujących – przekonać do muzyki.

Orkiestra powstała w 1956 r. jako spadkobierczyni - legitymującej się bogatą tradycją w okresie międzywojennym - orkiestry stacjonującego w Nowym Sączu 1 Pułku Strzelców Podhalańskich.

Ci zapaleńcy, którzy 50 lat temu zaczynali granie w koszarach w Nowym Sączu – pewnie nie spodziewali się, że plonem ich pracy będzie jedna z najlepszych orkiestr w kraju. Efekt pracy 50-lecia jest godny podziwu i uznania. To tysiące kilometrów marszu, to niezliczona ilość prób i koncertów, to wreszcie rzuty buławą sięgające nieba.

Z biegiem lat, doskonaląc kunszt muzyczny, Orkiestra zyskała status Orkiestry Reprezentacyjnej Wojsk Ochrony Pogranicza (1973). Od 1991 r. jest jedynym „oddziałem” Straży Granicznej Rzeczypospolitej Polskiej.

W ciągu minionego półwiecza Orkiestrą kierowali kapelmistrze: Henryk Litka, Stanisław Latek, Julian Kwiatkowski, Jan Woszczyk, Stefan Żuk, Bernard Król i od 2001 r. – Stanisław Strączek. Współpracowali z nią wybitni luminarze polskiego ruchu muzycznego, gwiazdy estrady i scen operetkowych.

Orkiestra z Nowego Sącza nie poprzestaje na wypełnianiu swoich podstawowych powinności. Jest ważnym ogniwem współpracy Straży Granicznej (wcześniej Wojsk Ochrony Pogranicza) z cywilnymi ośrodkami i instytucjami muzycznymi. Utrzymuje ścisłe kontakty z uczelniami m.in. warszawską Akademią Muzyczną im. Fryderyka Chopina i szkołami muzycznymi, placówkami kultury, kompozytorami i twórcami.
Orkiestra wychowała wielu utalentowanych muzyków, późniejszych inspektorów orkiestr Wojska Polskiego, a także organizatorów i dyrygentów zespołów profesjonalnych i amatorskich, nauczycieli szkół i ognisk muzycznych, muzyków filharmonii. Wnieśli oni duży wkład w rozwój życia muzycznego w XX wieku w Polsce i popularyzację polskiej kultury muzycznej w kraju i wśród innych narodów.

Poprzez „instytucję” elewów Orkiestra stwarzała możliwość nauki gry na instrumentach „sądeckim Jankom Muzykantom”, uzdolnionym muzycznie chłopcom z niezamożnych rodzin.

Podhalańczycy to jedyna z orkiestr typu wojskowego używająca tradycyjnych instrumentów ludowych (trombity beskidzkie, dudy podhalańskie, dzwonki pasterskie - „zbyrcoki", góralska ciupaga w ręku tamburmajora). Nieodłączny związek z regionem podkreśla mundur wojskowy z peleryną i kapelusz z orlim piórkiem.

Zespół w czasie swojego istnienia dokonał wielu nagrań płyt CD z repertuarem muzyki klasycznej, regionalnej i rozrywkowej.

Szczególnie atrakcyjny i widowiskowy jest pokaz musztry paradnej w jej wykonaniu, z elementami regionalnymi – szarotką, kołami, szałasem i watrą.
Orkiestra gościnnie występowała m.in. w Niemczech (aż 15-krotnie) i Danii, Belgii i Holandii, Francji i Włoszech, na Litwie i Słowacji, w Czechach i USA.
Grała też Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II na placu Św. Piotra m.in. podczas narodowej pielgrzymki do Watykanu, była też przyjęta przez papieża na prywatnej audiencji. W maju 2006 r. zapewniała muzyczną oprawę podczas wizyty papieża Benedykta XVI w katedrze wawelskiej w Krakowie.

Bierze udział w licznych uroczystościach na terenie całego kraju. Gra na festiwalach, defiladach, paradach krajowych oraz zagranicznych. Jest ozdobą organizowanego od 1991 r. Międzynarodowego Festiwalu Orkiestr Wojskowych w Krakowie – jednej z największych tego typu imprez plenerowych w Europie. Nagrywana jest również przez Polskie Radio oraz Telewizję Polską.

Za swoją działalność artystyczną orkiestra uhonorowana została wieloma nagrodami. Ceniona jest za stałe doskonalenie profilu artystycznego, bogate instrumentarium i kunszt muzyczny. Potrafi zagrać hymny wszystkich państw z Europy i innych kontynentów oraz zapewnić oprawę mszy świętych w całym roku liturgicznym. Z jednakową perfekcją odgrywa hity bigbandowe Glenna Millera, jak i utwory klasyczne oraz marsze.

Kapelmistrz orkiestry, mjr dr Stanisław Strączek mówi pół żartem, pół serio o swojej orkiestrze: to zespół filharmoniczny, tyle tylko, że trochę lepszy, bowiem potrafiący grać Beethovena nie tylko na estradzie, ale nawet w marszu, w deszczu i spiekocie.

Jest w niej siła zwielokrotniona sprężystym krokiem i marsową postawą, czarem żołnierskiego munduru i jedynym w swoim rodzaju, chwytającym za serce rytmem wojskowej melodii.

Nie znamy człowieka, który nie przystanie na ulicy i nie uśmiechnie się, gdy przechodzą Podhalańczycy.

Zna ich każdy, podziwia, oklaskuje.
Tak było od półwiecza, tak jest i tak będzie przez następne 50 lat!
Maszerujcie, Panowie Muzycy, dalej, od sukcesu do sukcesu...
Wnosicie do naszego codziennego życia wiele radości, werwy i optymizmu.
Dziękujemy, dziękujemy, dziękujemy...

Jerzy Leśniak
Sławomir Sikora
fot. Sławomir Sikora

Na zdjęciach (z archiwum Orkiestry) – fotokronika 50-lecia.