Kategoria: Komunikaty Biura Prezydenta

Pierwsi Niepodlegli (IV): Władysław Świebocki

Prezentujemy kolejną z cyklu krótkometrażowych impresji filmowych, realizowanych w ramach projektu edukacyjno-badawczo-filmowego „Pierwsi Niepodlegli”, odbywającego się w miastach, które już pod koniec października 1918 r. zrzuciły jarzmo zaborcze. Tym razem historia oficera artylerii Władysława Świebockiego. 




Warto pamiętać, że zwycięska Bitwa Warszawska nie zakończyła wojny z bolszewikami. Jeszcze przez kilka miesięcy na polach bitew tej wojny ginęło wielu obrońców Ojczyzny. Wśród nich był aktywny uczestnik akcji rozbrajania zaborców jesienią 1918 r. w Nowym Sączu, oficer artylerii Władysław Świebocki, który jako członek bohaterskiej „baterii śmierci”, 16 września 1920 r. stracił życie pod Dytiatynem, w bitwie nazwanej później „polskimi Termopilami”. 

***
Władysław Świebocki (ur. 13 czerwca 1893 r. w Starym Sączu - zm. 16 września 1920 r. pod Dytiatynem) Kapitan Wojska Polskiego. Uczeń c.k. Gimnazjum I w Nowym Sączu i absolwent gimnazjum w Nowym Targu, student Wydziału Prawa UJ.  Podczas I wojny światowej w oddziałach artylerii c. k. armii. Od września 1918 r. jako rekonwalescent przebywał w Nowym Sączu. 31 października 1918 r. wziął udział w antyaustriackim przewrocie wojskowym w sądeckim oddziale Milicji Wojskowej.

W Wojsku Polskim służył najpierw w 1. pułku strzelców podhalańskich w Nowym Sączu (od XI 1918 r. do III1919 r.), a następnie w 1. pułku artylerii górskiej w Nowym Targu. W sierpniu 1920 r. walczył w bitwie warszawskiej, m.in. pod Ossowem, następnie w Małopolsce Wschodniej. Tuż przed śmiercią, we wrześniu 1920,  awansowany do stopnia kapitana. Poległ wraz z żołnierzami i oficerami 4. baterii 1. pułku artylerii górskiej pod Dytiatynem k/Halicza podczas wielokrotnie ponawianych ataków 8 dywizji kawalerii „Czerwonych Kozaków”, która rozwścieczona oporem garstki polskich obrońców nie brała jeńców.  Spoczywa w miejscu bitwy, wraz z wszystkimi poległymi na cmentarzu-mauzoleum (zniszczonym przez władze sowieckie po 1945 r.). Bateria, w której służył, nazwana została przez Marszałka Józefa Piłsudskiego „Baterią Śmierci”, a miejscowość gdzie rozegrała się bitwa „polskimi Termopilami”. Został odznaczony pośmiertnie Orderem Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych. 

Biogram Jana Kicki powstał na podstawie opracowania Jerzego Gizy.  

Jednym z partnerów projektu „Pierwsi Niepodlegli” jest miasto Nowy Sącz. 

***

„Pierwsi Niepodlegli” to makroregionalny, dwuletni (2017-2018) projekt badawczo-edukacyjno-filmowy, mający na celu skuteczne przywrócenie wspólnocie narodowej pamięci o serii niesłusznie zapomnianych, zwycięskich zrywów niepodległościowych w ówczesnej Galicji i na Śląsku Cieszyńskim, dzięki którym polskie instytucje przejęły tutaj pełną władzę z rąk zaborców jako pierwsze w całym kraju, kilkanaście dni wcześniej niż w Warszawie. To właśnie obszar między Cieszynem a Sanokiem był bowiem pierwszym realnie niepodległym regionem obszarem w odradzającej się, po okresie zaborów, Rzeczpospolitej.

Wydarzenia z października 1918 r. są jednak wciąż szerzej nieznane naszym rodakom. Tymczasem pozostają do dziś wzorcowym przykładem obywatelskiej aktywności i szlachetnej współpracy ponad podziałami – nie powiodłyby się bez współdziałania na co dzień wręcz wrogo się traktujących środowisk i stronnictw, a także bez ich kooperacji w skali całego makroregionu. Te wspólnie podjęte na rzecz Ojczyzny wysiłki najlepiej ilustruje fakt, że np. sporą część wyzwolicieli Tarnowa stanowili… sądeczanie, a na czele przewrotu wojskowego w Krakowie stanęli tarnowianie. Nawiązując do tych faktów, inicjatorzy projektu chcą wspomóc integrację wewnętrzną i zewnętrzną uczestniczących w nim wspólnot lokalnych oraz wzmocnić – wokół chlubnych wydarzeń historycznych – ich wspólną, regionalną i ogólnonarodową tożsamość.

Ożywiając pamięć o pionierskich zasługach dla Niepodległej, organizatorzy chcą przypomnieć także, że nasz region pozostawał najdłużej zniewoloną częścią Polski. Został też najbardziej doświadczony w trakcie I wojny światowej. W szczególny sposób projekt adresowany jest do społeczności następujących miast/ subregionów Małopolski: Cieszyna, Krakowa, Nowego Sącza, Rzeszowa, Tarnowa, Wadowic i Zakopanego/Nowego Targu a także Bochni, czy Sanoka, czyli do wszystkich ośrodków, które już 31 października 1918 r. lub dnia następnego realnie wybiły się na niepodległość. 

W następnej kolejności projekt kierowany jest także do mieszkańców innych miejscowości Małopolski, Śląska Cieszyńskiego i Podkarpacia, które odzyskiwały wolność w pierwszych dniach pamiętnego listopada 1918 r.

Szczegóły projektu na stronie internetowej: PIERWSI NIEPODLEGLI 

Autor: Biuro Prasowe UM/AM
Dodano: 2018-08-16 09:02:46