Kategoria: Komunikaty Biura Prezydenta

Sądecka kolęda

W klasztorze ojców jezuitów w Nowym Sączu powstała jedna z najpiękniejszych i najpopularniejszych spośród ponad 500 kolęd polskich – „Nie było miejsca dla Ciebie”, zachwycająca do dziś słuchających głęboką treścią i piękną melodyką.

Słowa utworu napisał jezuita o. Mateusz Jeż. Układanie kolęd należało do tradycji Towarzystwa Jezusowego. Jedną najstarszych z bożonarodzeniowych "Anioł pasterzom mówił" i "W żłobie leży..." napisał ks. Piotr Skarga.

Po raz pierwszy kolędę odnotowała "Największa Kantyczka" (śpiewnik kościelny), z nutami na dwa głosy, przez Józefa Albina Gwoździowskiego, wydana w Tarnowie w 1938 r. Na chór opracował ją o. Jan Łoś, również jezuita.

Irena Styczyńska, honorowa obywatelka Nowego Sącza, znana przewodniczka PTTK i kronikarz miasta, po raz pierwszy usłyszała „Nie było miejsca...” w styczniu 1939 r. podczas mszy św. dla młodzieży w kaplicy szkolnej, czyli w kościele św. Kazimierza.

Ta nowosądecka kolęda zyskała niezwykłą popularność w czasie II wojny światowej, zwłaszcza w obozach i łagrach. W wyjątkowy sposób trafiła w nastroje tamtych czasów, odczucia wojennych tułaczy i emigrantów. Skłaniała do refleksji i przypominała im one ciepło rodzinnego domu, tradycje przodków, Polskę.
Sądecka kolęda posiada wiele opracowań chóralnych (Lubomir Szopiński, Stanisław Wlazełko. Michał Winiarz i inni).

Nie było miejsca dla Ciebie
w Betlejem w żadnej gospodzie,
i narodziłeś się, Jezu,
w stajni, w ubóstwie i chłodzie.

Nie było miejsca, choć szedłeś
jako Zbawiciel na Ziemię,
by wyrwać z czarta niewoli
nieszczęsne Adama plemię.

Nie było miejsca, choć chciałeś
ludzkość przytulić do łona,
i podać z krzyża grzesznikom
zbawcze, skrwawione ramiona.

Nie było miejsca choć szedłeś
ogień miłości zapalić,
i przez swą mękę najdroższą
świat od zagłady ocalić.

Gdy liszki mają swe jamy
i ptaszki swoje gniazdeczka,
dla Ciebie brakło gospody,
Tyś musiał szukać żłóbeczka.

A dzisiaj czemu wśród ludzi
tyle łez, jęków, katuszy?
Bo nie ma miejsca dla Ciebie
w niejednej człowieczej duszy.

*

W Nowym Sączu, w klasztorze jezuitów powstała też inna znana pieśń kościelna: „My chcemy Boga”. Jej autorem jest Gustaw Eugeniusz Fihauser (Mieczowski), żyjący w latach 1874-1938.

Jerzy Leśniak

Autor: -
Dodano: 2006-12-22 00:00:00