Urząd Miasta Nowego Sącza

Kategoria: Komunikaty Biura Prezydenta

"Co kryją Archiwa? Curiosa w zbiorach archiwów państwowych" - ZAPRASZAMY

„Co kryją Archiwa? Curiosa w zbiorach archiwów państwowych” – wystawę pod tym hasłem przygotowaną przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych będziemy mogli oglądać od 18 do 31 sierpnia br., w sali sądeckiego ratusza. Wystawie patronują: dr Sławomir Radoń – Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych i Ryszard Nowak prezydent Nowego Sącza.
Archiwalne zbiory pokazane zostaną tym razem, od mniej spotykanej, niekonwencjonalnej strony. Na planszach znajdą się reprodukcje ciekawych, często zaskakujących i rzadkich materiałów, jakie zgromadzono w naszych archiwach państwowych, w tym w krakowskim i nowosądeckim, a związanych z polityką, moralnością, religią, nauką, techniką i wynalazczością, rolnictwem i życiem codziennym Polaków.
Zainteresowanie wzbudzi zapewne ogłoszenie z przełomu XIX i XX wieku – „Figielki fotograficzne” z pikantną – na owe czasy - ilustracją tychże.
Ciekawostką jest ogłoszenie matrymonialne (pisownia oryginalna): Pers, inteligentny, prawnik, lat 28, majętny, wtasciciel 2-cn realności i dobr ziemskich, pragnie poznac Polke, inteligentna, ladna od 17-25 lat. Cel-matrymonialny. Tylko powazne oferty proszę skierowac na miejscu w jezyku ruskim albo polskim. Poczta pod adresem: Teheran…
Dzisiaj jako curiosum oglądamy obwieszczenia jak w międzywojniu ścigano handlarzy sacharyną obiecując nagrody za wskazanie przekupnia lub sklepu, a władza ludowa walczyła ze straszna trucizną – samogonem zwanym bimbrem.
Obyczajówką, ale polityczną, są akta sprawy Jana M. oskarżonego o rozpowszechnianie fałszywych wiadomości o wyborach do Sejmu PRL („kto pójdzie głosować na Bolka - 2 kg słoniny, kto nie - 20 dkg). Dowcip ma dość ponure zakończenie, bo opowiadający dostał wyrok kilku miesięcy w obozie pracy.
Swój stosowny rozdzialik mają dokumenty poświęcone Józefowi Stalinowi, a wśród nich mowa na jego cześć wygłoszona w 70. urodziny w 1949 r. oraz praca egzaminacyjna pt. „Kto to jest Stalin i co wiem o Nim?” Mirosława C. (rocznik 32, robotnik) napisana 2 marca 1950 roku, w Państwowym Ośrodku Szkolenia Zawodowego Ministerstwa Odbudowy w Trzcielu i oceniona na plus cztery(?!).
„Stalin jest to marszałek Związku Radzieckiego. Stalin jest bardzo wielkim człowiekiem na całym świecie jest to twórca socjalizmu i naczelny wódz klasy robotniczej. Stalin jest to pogromca faszyzmu hitlerowskiego, który uwolnił cały świat od tego mordercy i zbója. Narody, które były w niewoli hitlerowskiej zawdzięczają dla Józefa Stalina i Związku Radzieckiego jako ich wyswobodzicielki. Stalin powiedział że nie dopuści do wojny imperialistów amerykańskich i podżegaczy wojennych. Józef Stalin stoi na straży pokoju i granic.”
W dziale „nauka i technika” też znalazły się perełki, a wśród nich prośba z 1948 roku o pomoc w związku z wynalazkiem, nad którym niejaki A. Wasowicz po 17 latach pracy osiągnął tajemnicę swoistego perpetuum mobile - wykorzystania siły wodnej bez uzależnienia terenowego, jak dotychczas, różnicy luster wody górnej i dolnej i brakuje mu środków, by dzieło swoje pokazać ludziom nauki…
Do urzędu patentowego trafiły podania o ochronę m.in. pasa ochronnego do ubrań roboczych, sprzączki do podwiązek, przeciwkatarowych chusteczek do nosa, majteczek higienicznych dla pań i panien czy niemnący, elastyczny i wymienny kołnierz koszulowy…
Czarnym humorem – dzisiaj – jest „Instrukcja dla Xięży (Śmierć)”: podług której ciż Księża Parafianów swoich oświecać mają o znakach śmierci aktualnie następionej, aby żaden żyjący jeszcze Człowiek nie był pogrzebionym, z 1794 r., wydana przez Południowopruską Kamerę Wojenną i Domenę w Poznaniu, w języku niemieckim i polskim, ale powody wydania broszurki już nie są wcale zabawne.
W kategorii „lekkie obyczaje” znajdujemy natomiast ciekawostki typu: Regulamin obowiązujący utrzymujących lunapary i domy publiczne w Zamościu podpisany przez burmistrza Zamościa w 1916 lub 1917 roku, Regulamin zachowania się dla prostytutek – broszura wydana w 1888 roku przez C.K. Dyrekcję Policji w Krakowie czy Ustawę przeciwko zwodzeniu młodych dziewczyn do burdelów i do innego gatunku rozwiązłości jako też przeciwko rozszerzaniu się wenerycznych chorób w Poznaniu, wydaną w Berlinie w 1804 roku.
Wystawa będzie czynna w tygodniu w godzinach pracy Urzędu i w soboty od godz. 9:00 – 13.00.