Urząd Miasta Nowego Sącza

Kategoria: Komunikaty Biura Prezydenta

Ojcu Robertowi Więckowi SJ - odpowiedzi

We wtorek, 20 lipca prezydent Nowego Sącza otrzymał list grupy studentów Duszpasterstwa Akademickiego "Strych" działającego przy parafii NSPJ, podpisany również przez o. Roberta Więcka SJ, będący protestem przeciwko nowemu znakowi - logotypowi miasta. Poniżej zamieszczamy list – odpowiedź Ryszarda Nowaka oraz stanowisko krakowskiej firmy brendingowej Papajastudio, która przygotowała projekt, wyjaśniające przesłanki i konteksty nowego znaku (loga, logotypu) miasta.

Wielebny
O. Robert Więcek SJ
Wikariusz Parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa

Otrzymałem pismo podpisane przez Ojca i 20 studentów Duszpasterstwa Akademickiego "Strych".
Odpowiadam bez zbędnej zwłoki, bowiem uważam, że na tego typu zdarzenia i … – nazwę to delikatnie i dyplomatycznie – nieporozumienia, trzeba reagować szybko. A nadto w mediach, na portalach internetowych zaczęła się akcja, którą wszyscy przypisują właśnie Ojcu.

Nie ukrywam, że zaszokowała mnie zawartość i ton listu, który – jak piszą media – sugeruje Ojciec, by przysyłać do mnie w proteście przeciwko nowemu znakowi (logotypowi) miasta i w obronie jego patronki św. Małgorzaty.

Sądziłem, że jasno i klarownie przedstawiłem, wspólnie z projektantami – Papajastudio - przesłanki wprowadzenia nowego znaku miasta i jego znaczenie, na konferencji prasowej wprowadzającej nowy logotyp. Niestety, widzę teraz, jak bardzo się pomyliłem.
Jest to tym bardziej zaskakujące, że takie nieprzychylne i całkowicie mijające się z prawdą opinie prezentują studenci z Duszpasterstwa Akademickiego "Strych", które podziela szanowany przeze mnie Ojciec.

Zacznijmy więc od początku.

Mam nadzieję, iż święta Małgorzata Męczennica z Antiochii będzie nas nadal mieć w swojej opiece. Znak herbowy miasta, ze Świętą, jest dla mnie sacrum! Nikomu ani przez chwilę nie przyszło do głowy, by detronizować, "usuwać ze świadomości mieszkańców" patronkę i opiekunkę grodu. Także w moim odczuciu herb miasta powinien być stosowany z umiarem i szacunkiem należnym herbowi i pamięci Świętej.
To była jedna z przesłanek, która zadecydowała o przygotowaniu nowego znaku firmowego (marketingowego) miasta. Nie jesteśmy wyjątkowi i odosobnieni w tego typu przedsięwzięciach. Wiele miast posługuje się dwoma znakami: herbem i logiem (logotypem) traktowanym, jako znak firmowy (towarowy).
Podkreślam z całą mocą: święta Małgorzata – jej znak - jest herbem naszego miasta! Insynuowanie mi, iż nowy znak ma wyprzeć, zastąpić, wyrugować prawowity i przynależny od wieków, od 718 lat, znak miasta, jest nadużyciem. Stawianie przeciwko sobie herbu i znaku firmowego (loga – traktowanego jako znaku towarowego) odbieram jako wyraz braku znajomości rzeczy: PR-u i marketingu (brendingu).

Herb Nowego Sącza ze św. Małgorzatą na smoku, ma zupełnie inne przeznaczenie niż logo, które służy do promowania miasta. Na naszych urzędowych, nowych drukach oficjalnych – na papierze czy dyplomie prezydenta miasta, w dalszym ciągu widnieje herb miasta, a nadto jedna z jego średniowiecznych pieczęci – również ze Świętą z Antiochii.
Te tradycyjne symbole wciąż są obecne i również są elementem komunikacji wizualnej miasta podkreślające jedność przeszłości i teraźniejszości, podkreślające nasze przywiązanie do tradycji.
Nowy znak – logo miasta przygotowała nam krakowska firma brendingowa Papajastudio po wielu miesiącach studiów miasta, rozmów z mieszkańcami i konsultacji z sądeckimi plastykami.
Z kilku propozycji wybrana została właśnie otwarta ręka. Przemawiała za tym argumentacja i wizja grafika. Otwartej dłoni doszukał się – bez trudu – w konturach nowosądeckiej starówki oglądanej z lotu ptaka, co można sprawdzić na zaprezentowanym zdjęciu na naszych stronach internetowych (http://www.nowysacz.pl/komunikaty-biura-prasowego/5712).
Przekonała nas argumentacja, iż Nowy Sącz – tak jak zapisaliśmy w "Strategii rozwoju miasta do roku 2020", jest miastem otwartym, oczekującym na gości, turystów, inwestorów, sądeczan, którzy po studiach, czy po latach wędrówki po kraju i świecie, zechcą znowu zawitać nad Kamienicę i Dunajec. Miasto i jego mieszkańcy są otwarci na nich i mądre nowości, które niosą nam kolejne miesiące i lata.

Otwarta, prawa dłoń to metafora, międzynarodowy symbol dobrych intencji i zgody, to także znak nawiązania porozumienia i konsensusu. Dłoń to symbol ponadczasowy, funkcjonujący w kulturze już u jej początków. Wystarczy wspomnieć paleolityczne malowidła z francuskiej groty Lascaux. Jest to także gest zrozumiały pod każdą szerokością geograficzną, zawsze budzący pozytywne skojarzenia. W Izraelu do dzisiaj niektóre rodziny wywieszają na swoich domach znak otwartej dłoni, który symbolizuje, iż ten gospodarz, ten dom jest otwarty, oczekuje i wita z radością gości. W liturgii mszy świętej również przekazujemy sobie "znak pokoju" – uścisk dłoni ...
Jak widać, jestem jak najdalszy od wróżenia z ręki i chiromancji!

Oczywiście, nie zakładam u autorów listu złej woli, ale nie wiem, jak można doszukiwać się w naszym logotypie – otwartej dłoni, znaków szatana!? Przecież w nowym znaku miasta nie ma insynuowanej nam kropki! Pośrodku dłoni jest prostokąt – graficzne odwzorowanie zlokalizowanego pośrodku Rynku ratusza!

Kolorystyka znaku nie jest żadnym odwoływaniem się do symboliki mniejszości homoseksualnych! Aż nie mogłem uwierzyć, że w zaproponowanej kolorystyce autorzy listu doszukali się czegoś takiego?!
Wielobarwność – przedstawiona w kolorach - jest naturalnym symbolem wielokulturowości miasta, która zarówno w przeszłości, jak i obecnie stanowi znaczący atut Nowego Sącza.
Kolory znaku nie zostały wybrane przypadkowo. Papajastudio udało się połączyć walory estetyczne z pozytywnym znaczeniem każdej z barw. Wystarczy przejść się korytarzami którejś z sądeckich uczelni wyższych, a spotkamy studentów nie tylko z Polski, ale też z innych krajów Europy i świata ...
Sądeczanie są dumni ze swojej różnorodności i indywidualności. O tym też mówią kolory. Jak można pozwolić zawłaszczyć kolory tęczy mniejszościom seksualnym? Są ich znakiem, ale czy to oznacza, że dla nas pełna paleta barw ma być już niedostępna? Mamy skazać siebie, artystów-plastyków na czerń, biel i szarości? W symbolice chrześcijańskiej, także mojej oraz w Biblii, tęcza jest symbolem przymierza pomiędzy Bogiem i człowiekiem, jest obietnicą złożoną Noemu przez Boga, że Ziemi nie nawiedzi już więcej wielka powódź.

Dodam jeszcze, przecież my nie stosujemy w znaku-logu tęczy (!), a jedynie spory zestaw kolorów z bogatej palety dostępnych barw! Nadto, do tęczowej palety odwołuje się znak "Święta Dzieci Gór" i nikt nie posądza organizatorów o propagowane tej czy innej grupy. Wprost do kolorów tęczy nawiązuje znak spółdzielców, ale nie spotkał się on z napiętnowaniem czy protestem.
Papajastudio przeprowadziło konsultacje nowego znaku miasta nie tylko ze mną, moimi współpracownikami, ale też grupą mieszkańców Nowego Sącza i sądeckimi plastykami: Józefem Pogwizdem i Ryszardem Miłkiem.
Nikomu do głowy nie przyszło doszukiwać się wymienionych w liście konotacji!

Wielebny Ojcze,
Sprowokowany tym listem jeszcze raz przeanalizowałem "sprawę loga". Wnioski nasuwają się same. Jeśli ktoś chciałby się zapoznać z przesłankami wprowadzenia nowego znaku, argumentacją i jego filozofią – ma ku temu wystarczającą liczbę źródeł i w żadnym nie znajdzie choćby pretekstu do takiej jego interpretacji, jak prezentują autorzy listu.
Czy w sloganie promocyjnym "Nowy Sącz – dobrze wróży" można doszukać się chiromancji? Czyż nie tylko w potocznym, ale i literackim języku nie używa się tego zwrotu, że coś, komuś dobrze wróży i nikt nie obraża się, nie doszukuje się niecnych i podejrzanych pobudek! Otwarta, wielobarwna dłoń – symbol – znak towarowy Nowego Sącza, dobrze wróży miastu, jego mieszkańcom i przyszłości.
Ale nie wróży nam dobrze tego typu dyskusja, bowiem autorzy nie znają lub nie chcą znać i opacznie interpretują nasze intencje i komunikat, jaki znak – logo i logotyp – niesie.
Zwykle z szacunkiem odnoszę się do zdania innych, ale w tym przypadku – przyznaję jestem nieco bezradny wobec takich opinii i interpretacji.
Czy autorom listu chodziło o wywołanie burzy i obrażanie ludzi? Jeśli tak, to osiągnęli swój cel. Proszę popatrzeć na tytuły prasowe, proszę popatrzeć na komentarze pod "informacjami" i apelem o pisanie do mnie protestów? Przypuszczam, że list ten wywołał spory ruch na stronach internetowych o chiromancji, mniejszościach, satanistach wśród ciekawych "zakropkowania", tęczy i symboliki. Jeśli o to chodziło autorom listu, to swój cel osiągnęli.

Czcigodny Ojcze,
Pozostaję z niezmiennym szacunkiem i nadzieją, że to nieporozumienie uda się wyjaśnić i niepotrzebną burzę – zgasić.
Niemniej cała ta akcja prowokuje nie tylko mnie do postawienia choćby jednego pytania: komu ona służy? Normy życia społecznego wymagają, by przed osądzeniem kogoś (czegoś) i wydaniem wyroku, poprosić o zdanie i wyjaśnienia zainteresowanego (oskarżonego).

Czy oczekuję za wiele?

(-) Ryszard Nowak
Prezydent Nowego Sącza

Oficjalna odpowiedź Papajastudio
na protest Duszpasterstwa Akademickiego
w sprawie logo Nowego Sącza

Nowy Sącz to wyjątkowe miasto, gdzie tradycja spotyka się z nowoczesnością. Ten związek promuje nowe logo miasta. Długotrwałe prace analityczne i projektowe angażowały w dużym stopniu władze miasta, konsultowaliśmy się także z mieszkańcami Nowego Sącza czy działającymi tu od dawna artystami plastykami. Niezbędne było także odwołanie się do Strategii Rozwoju Nowego Sącza, oficjalnego, obszernego dokumentu, który wyznacza cele rozwoju miasta na najbliższe lata, zarówno w obszarze instytucjonalnym, gospodarczym jak i społecznym.

Historia Nowego Sącza sięga ponad 700 lat wstecz. Wraz z aktem lokacyjnym ustalony został rynek miasta, do dziś drugi z największych w Małopolsce, i z pewnością jeden z najbardziej efektownych w całym kraju. Razem z przylegającymi ulicami tworzy regularny układ miasta. Centrum Nowego Sącza kryje w sobie jednak, jak się okazało, znacznie więcej. Z lotu ptaka, można łatwo dopatrzyć się kształtu ludzkiej dłoni.
Otwarta, prawa dłoń człowieka to międzynarodowy symbol dobrych intencji i zgody, to także znak nawiązania porozumienia, syntezy. Dłoń to symbol ponadczasowy, funkcjonujący w kulturze ludzkiej już u jej początków – wystarczy wspomnieć paleolityczne malowidła z francuskiej groty Lascaux. Jest to także gest zrozumiały w każdej szerokości geograficznej, zawsze budzący tylko pozytywne skojarzenia.

Herb Nowego Sącza, czyli św. Małgorzata na smoku ma zupełnie inne przeznaczenie niż logo miasta, które służy do promocji i stanowi jedno z narzędzi marketingowych. Trzeba podkreślić też fakt, że na nowych oficjalnych drukach Urzędu Miasta – na papierze czy na dyplomie prezydenta miasta, widnieje zarówno herb miasta jak i jedna z jego najstarszych średniowiecznych pieczęci – te tradycyjne symbole nie zostały zaniedbane, wciąż są obecne i budują komunikację wizualną miasta.
Dłoń przedstawiona w znaku nie jest pusta a pełna możliwości, które oferuje miasto. W jej centrum nie ma żadnej kropki ani "zakropkowania", widoczny jest za to prostokąt, który symbolizuje bryłę Ratusza Miejskiego.
Znak był testowany na grupie kilkudziesięciu osób, w tym także mieszkańców Nowego Sącza. W testach uczestniczyli także specjaliści z różnych dziedzin nauki.
Żaden z respondentów nie dopatrzył się w znaku symboliki związanej z szatanem, padały za to skojarzenia np. z rękawicą wirtualną.
Zastanawiamy się, jak bardzo biegłym i zainteresowanym tematem okultyzmu trzeba być, żeby dotrzeć do skojarzenia z "zakropkowaniem"?

Dobry znak powinien zawierać w sobie metaforę, być pretekstem do opowieści. Niestety – często bywa on także projekcją światopoglądu i sposobu myślenia danej osoby.
Kolorystyka znaku jest symbolem wielokulturowości miasta, która zarówno w przeszłości, jak i obecnie stanowi duży atut Nowego Sącza. Kolory zastosowane w znaku nie są przypadkowe, każdy z nich posiada swoje specjalne znaczenie:

czerwień jest kolorem życia, kojarzona jest z miłością, pasją oraz z pięknem;
fiolet od dawna symbolizuje władzę, szlachetność oraz dostojność, autorytet;
kolor niebieski oznacza spokój, uduchowienie, ale jest także symbolem kreatywności i dynamiki;
kolor zielony to kolor nadziei, to także odwołanie do harmonii, przyrody, natury, a w logo także wyjątkowo malowniczego położenia Nowego Sącza;
kolor pomarańczowy oznacza gościnność, życzliwość, patronuje także wiedzy, co łatwo można powiązać ze szkolnictwem wyższym, które w Nowym Sączu dynamicznie się rozwija;
kolor czarny, który posiada widoczny na dłoni prostokąt, to jasne nawiązanie do budynku Ratusza Miejskiego.

Pośród wielu kolorów czerń pozostaje neutralna i obiektywna, jest także kojarzona z przywództwem i majestatem, jak przystało na siedzibę władz miasta.

Innym, najbardziej naturalnym skojarzeniem jest tęcza. Warto podkreślić, że symbolika tęczy pojawia się w mitologiach całego świata. Tęcza jest uniwersalnym symbolem, nikt nie posiada na nią monopolu.

Nowy Sącz dobrze wróży – a więc obiecuje sukces – dobrze wróży studentom, osobom rozpoczynającym pracę, przedsiębiorcom czy zakładającym rodzinę, dobrze wróży też każdemu mieszkańcowi. Stare Miasto, które przyjmuje kształt dłoni wraz z hasłem "dobrze wróży", to oprócz obietnicy pomyślności, także przysłowiowe puszczenie oka do odbiorcy, przez co cały projekt jest jeszcze bardziej oryginalny i zapadający w pamięć.

W języku polskim jest bardzo wiele związków frazeologicznych czy przysłów, które odwołują się do wróżenia, przepowiadania przyszłości. Nie ma w tym nic nieprzyzwoitego, walczyć należy z brakiem poczucia humoru oraz z chęcią do wzniecania niepotrzebnych sporów.

Chcemy też po raz kolejny podkreślić, że oprócz wyróżnienia, jakim była publikacja znaku w prestiżowym albumowym wydawnictwie P.GR, ogólnopolskie portale branżowe oraz blogi oceniają znak i hasło Nowego Sącza jako bardzo dobre, oryginalne i nowoczesne. Również komentarze mieszkańców Nowego Sącza, z którymi mieliśmy okazję się zapoznać, były w dużej mierze bardzo pozytywne.

Naszym zdaniem było zaprojektowanie znaku dla Nowego Sącza, miasta o wielowiekowej tradycji, ale równocześnie dynamicznie się rozwijającego.
Jesteśmy zadowoleni z wyników naszej pracy. Nie dostrzegamy w logo Nowego Sącza jakichkolwiek z przesłań, które budzą taki sprzeciw członków Duszpasterstwa Akademickiego "Strych". Dziękujemy jednak za ten sygnał, jak i za emocjonalny odbiór nowej identyfikacji miasta.

Sytuacja ta stała się pretekstem do rozpoczęcia rozmowy i wymiany poglądów, co zawsze jest rzeczą ważną i cenną. Wierzymy jednak mocno, że prawdziwy i właściwy przekaz logo Nowego Sącza zostanie dostrzeżony przez Duszpasterstwo Akademickie, ale przede wszystkim przez wszystkich mieszkańców Nowego Sącza.

(-) Adam Lis
Dyrektor Kreatywny
Papajastudio
ul. Siemiradzkiego 20A/3
31-137 Kraków