Kategoria: Media informują

Radny to petent w urzędzie

Obowiązujące przepisy prawa nie dają radnemu szczególnych uprawnień w jego relacjach z urzędem gminy, starostwem lub urzędem marszałkowskim. Powinien on być traktowany jak każdy mieszkaniec danej jednostki samorządu terytorialnego.


Radny gminy/ powiatu, województwa/ wykonuje swój mandat poprzez uczestnictwo w sesjach rady/ sejmiku/ i posiedzeniach komisji. Realizując obowiązek utrzymywania więzi z mieszkańcami i ich organizacjami, przyjmuje on, szczególnie podczas dyżurów, zgłaszane przez obywatela postulaty, skargi i wnioski dotyczące działalności samorządu i przedstawia je do rozpoznania odpowiednim organom.

Po informacje - jak każdy obywatel

Dążąc do wyjaśnienia spraw nurtujących mieszkańców/ swoich wyborców/, radny niejednokrotnie zmuszany jest do zasięgania informacji, uzyskania odpowiednich dokumentów w urzędzie gminy lub w urzędzie marszałkowskim.
Radny, zwracając się do urzędu o informację, musi liczyć się z tym, że ich udostępnienie odbędzie się zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej oraz statucie danej gminy/ powiatu, województwa/. Radny nie ma podstaw, by się domagać szczególnego traktowania - informacje( dokumenty) zostaną mu udostępnione niezwłocznie, jeśli będzie to możliwe(tak stanowi art. 10 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej). W przeciwnym przypadku będzie musiał złożyć wniosek o dostęp do informacji, jak każda zainteresowana osoba(podmiot. I bez znaczenia pozostaje tu, w czyim interesie, czy też, z jakiego powodu radny zwrócił się o tę informację.


Na skargi - odpowiedź w kodeksowym terminie

Skargi składane przez radnego w trybie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego także rozpatrywane są na ogólnych zasadach. Z tą jedynie różnicą, że radni, którzy wnieśli skargę we własnym imieniu albo przekazali do załatwienia skargę innej osoby, powinni być zawiadomieni o sposobie jej załatwienia. Jednak, gdy załatwienie skargi wymaga zebrania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinni zostać poinformowani o stanie rozpatrywania skargi najpóźniej w terminie czternastu dni od dnia jej wniesienia albo przekazania( art.237 par.1 k.p.a.)

Bez poleceń wobec pracowników

Obsługą sesji rady (sejmiku) zajmują się pracownicy urzędu gminy, starostwa powiatowego urzędu marszałkowskiego. Do nich w praktyce należy przekazanie radnym zawiadomień sesji wraz z kompletem materiałów, zapewnienie obsługi organizacyjno - technicznej sesji, a także prowadzenie ewidencji podejmowanych uchwał. Jednak osoby te nie są w żaden sposób podporządkowane radzie, jej przewodniczącemu a zwłaszcza poszczególnym radnym. Ich pracodawcą jest urząd, a czynności z zakresu prawa pracy wykonują wobec nich odpowiednio wójt, starosta lub marszałek województwa.

WAŻNE

Żaden radny nie ma prawa wydawać poleceń pracownikom urzędu, żądać od nich przygotowywania dokumentów- nawet tych związanych z sesją (projektów uchwał, protokołów). Wszystkich tych czynności dokonują oni na podstawie swojego zakresu czynności służbowych, ewentualnie na polecenie kierownika urzędu lub bezpośredniego przełożonego.


Organizacje urzędu określa regulamin nadawany w gminach przez wójta w drodze zarządzenia, w powiecie uchwalany przez radę na wniosek zarządu, a województwie uchwalany przez zarząd. Oznacza to, że sposób, w jaki zostanie zorganizowana obsługa rady (sejmiku) i jej organów oraz to, jak obsługa ta będzie usytuowana w strukturze organizacyjnej urzędu, może zostać uregulowane wyłącznie w drodze regulaminu organizacyjnego. To z niego wynikać będzie, kto w urzędzie zajmuje się obsługą organu stanowiącego - pracownik na samodzielnym stanowisku ds. obsługi rady, biuro rady, wyznaczeni pracownicy w wydziale organizacyjnym. W praktyce zależy to przede wszystkim od wielkości urzędu i liczby zatrudnionych w nim pracowników.

GSiA OSTRZEGA

Natomiast organ stanowiący nie ma prawa wpisywać do statutu regulacji dotyczących sposobu organizowania tej obsługi. Takie przepisy statutu, jako integrujące w kompetencje organu wykonawczego, powinny zostać unieważnione przez wojewodę.

Takie poglądy prezentowane SA również przez orzecznictwo. I tak w wyroku z 26 lutego 1996 r. Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) jednoznacznie stwierdził, że „postanowienie statutu upoważniające przewodniczącego rady do nadzorowania pracy biura rady i upoważniające radnych do ingerencji w pracę urzędu gminy nie mają uzasadnienia w ustawie z 8 marca 1990 r. samorządzie terytorialnym”(syg. Akt IV S.A. 695/96, opubl. Wokanda 1996/12/46)W praktyce nie jest możliwe uniknięcie współpracy między pracownikami biura rady a przewodniczącym tej rady, który zwołując sesje musi przygotować dla wszystkich radnych zawiadomienia o terminie sesji, proponowany porządek obrad wraz projektami uchwał. Wszystkie projekty uchwał zgłaszane przez organ wykonawczy przygotowywane są od podstaw przez merytorycznych pracowników urzędu gminy, starostwa lub urzędu marszałkowskiego. Natomiast projekty zgłaszane przez radnych bądź komisje rady(sejmiku)przygotowują osoby korzystające z inicjatywy uchwałodawczej. Radni nie mogą żądać od pracowników urzędu przygotowania w ich imieniu takiego projektu. Jednak techniczne opracowanie tych projektów należy właśnie do pracowników biura rady(sejmiku) – zdarza się przecież, że wniosek radnych o zwołanie sesji nadzwyczajnej ma postać odręcznego pisma, do którego dołączone są przygotowane w takiej samej formie projekty uchwał ( nieprzywołujące ponadto odpowiednich przepisów jako podstawy prawnej).
Częstym problemem w gminach, zwłaszcza w tych, w których istnieją konflikty między radą a wójtem(burmistrzem, prezydentem), jest korzystanie przez radnych z obsługi prawnej. Radni niezadowoleni z pomocy prawnej, jaką służą im zatrudnieni przez wójta radcy prawni(zatrudnieni na etacie w urzędzie gminy bądź w innych formach przewidzianych w art.8 ust.1 ustawy o radcach prawnych), żądają często, by w gminach pracował radca, który zapewniałby pomoc prawną wyłącznie radzie, a także, by rada miała wpływ na wybór tej osoby. Radni chcieliby także, aby pracujący w urzędzie radcy przygotowywali opinie prawne na użytek poszczególnych radnych, gdy tymczasem prawnicy ci mają za zadanie obsługę rady jako organu. Czy innym jest przecież wyrażenie opinii co do legalności projektu uchwały, a czym innym wypowiadanie się na prośbę radnego o nieprawidłowości ( legalności) działań wójta. Także i w tej kwestii wszystko zależy od relacji między radnymi lub radą jako taką a organem wykonawczym i podległymi mu pracownikami.

Dyżury – kłopot radnego

Różnie wygląda także sprawa dyżurów pełnionych przez radnych. Często odbywają się one w siedzibie urzędu – w udostępnionym na ten cel lokalu. Trzeba jednak podkreślić, iż żaden przepis prawa nie nakłada na wójta, starostę czy marszałka województwa obowiązku zapewnienia radnym takiego pomieszczenia. Jest to jedynie dobra wola kierownika urzędu.


Potrzeba dobrej woli

Zatem obowiązujące przepisy prawa nie dają radnemu szczególnych uprawnień w jego relacjach z urzędem gminy, starostwem lub urzędem marszałkowskim. Powinien być on traktowany jak każdy mieszkaniec danej jednostki samorządu terytorialnego. Często wzajemne relacje między radnymi a pracownikami urzędu pozostawiają wiele do życzenia. Radni powołując się na swój mandat i działanie w interesie społecznym oczekują określonych działań od pracowników urzędu, a ci z kolei ich odmawiają, powołując się na konieczność wykonywania obowiązków służbowych. Żeby nie dopuścić do zaognienia konfliktów i sporów, konieczne jest wykazanie się przez obie strony sporą dozą dobrej woli i zrozumienia. Spraw tych, bowiem nie można uregulować żadnymi przepisami. W każdej jednostce samorządu terytorialnego muszą zostać wypracowane zasady współpracy.

Iwona Andruszkiewicz.
Podstawa prawna:
- Ustawa z 8 marca 1990 r. samorządzie gminnym(Dz.U.z 2001 r. nr 142, poz.1591 z późn.zm.)
- Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym(Dz.U.z 2001 r. nr 142, poz. 1592 z późn. Zm.)
-Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa(Dz.U.z 2001 r. nr 142, poz.1590 z póź. Zm.)
- Ustawa z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej(Dz.U. nr 112, poz. 1198 z późn. Zm.)
- Ustawa z 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego(Dz.U. z 2000 r. nr 98, poz. 1072 z późn.zm. )

(Za Gazetą Samorządu i Administracji)

Autor:
Źródło: gazeta
Dodano: 2007-01-15 00:00:00