Kategoria: Media informują

Wiek na turystycznym szlaku

W sobotę i niedzielę na Sądecczyźnie świętowano stulecie zorganizowanego ruchu turystycznego.

W pierwszym dniu uroczystości zorganizowane przez działaczy PTTK Oddział "Beskid" odbyły się Nowym Sączu. W Muzeum Okręgowym otwarta została wystawa obrazująca dorobek kilku pokoleń członków Towarzystwa Turystycznego, Towarzystwa Tatrzańskiego, Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. Zaprezentowano monografię przygotowaną przez Leszka Migrałę i Wiesława Wójcika. W bazylice św. Małgorzaty odprawiona została msza święta. Na ścianie siedziby PTTK w Rynku odsłonięto pamiątkową tablicę.



Na miejsce głównego jubileuszowego spotkania wybrano siedzibę Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół", bowiem to przedstawiciele sokolstwa byli inicjatorami powołania do życia TT "Beskid".

W drugim dniu rzesza miłośników wędrówek przeszła szlakiem pierwszej wycieczki z lipca roku 1906: z Piwnicznej przez Niemcową, Wielki Rogacz na Przehybę. Tam, na polanie, przy ołtarzu polowym, uczestnicy zlotu uczestniczyli w liturgii mszalnej. W schronisku otwarta została wystawa pt. Kazimierz Sosnowski, pionier krajoznawstwa na Ziemi Sądeckiej". Później zaś wszyscy zasiedli przy ognisku. Przez pokryte lasami zbocza Beskidu Sądeckiego popłynęły stare pieśni.
Dorobek "Beskidu" w popularyzacji turystyki, nie tylko na Sądecczyźnie, jest ogromny. Wielka w tym zasługa kolejnych prezesów: hrabiego Artura Brezy, dziedzica z Witowic (1906-07), Michała Topfera (1909-13), Henryka Suchanka (1913-22), Bogusława Chrzana (1922-24), Feliksa Rapfa (1924-49), Kazimierza Dagnana (1949-51, Jerzego Mroczkowskiego (1951-53), Jana Mazaneca (1953-55), dziś już legendarnego Władysława Stendery (1955-2000) i obecnego szefa Oddziału PTTK Adama Sobczyka. Każda z tych osób potrafiła skupić wokół siebie wielu ludzi kochających góry i przyrodę, każda z tych indywidualności zdołała zachować i pomnożyć dzieło poprzedników.



Dziś Oddział skupia 1023 członków (połowa to młodzież), skupionych w 42 kołach PTTK, w 35 - SKKT, Największe jest Koło Grodzkie (359 osób, co tydzień podejmuje wyprawy w polskie i słowackie góry, rocznie korzysta z nich ponad 2 tys. turystów). Prężnie od 50 lat działa też Koło Grodzkie w Piwnicznej. Do tego dodajmy ok. 200 przewodników beskidzkich, tatrzańskich, terenowych i pilotów wycieczek. Zarządza 422 km szlaków turystycznych.

Działalność "Beskidu" prowadzona jest w ramach jedenastu komisji: Komisja Turystyki Górskiej, Komisja Turystyki Narciarskiej, Komisja Turystyki Rowerowej, Komisja Młodzieżowa, Komisja Krajoznawcza, Komisja Opieki nad Zabytkami, Komisja Integracji z Niepełnosprawnymi, Koło Przewodników Turystycznych, Yacht Club, Sądecki Klub Taternictwa Jaskiniowego, Sądecki Klub Górskiej Turystyki Jeździeckiej.






W sobotę uroczysta msza w intencji żyjących i zmarłych ludzi gór odprawiona została w bazylice św. Małgorzaty. Celebrowali ją księża: Waldemar Durda, Andrzej Jedynak, Jerzy Pawlik, Józef Drabik i Andrzej Krajewski.
- Wykrzykujcie na cześć Pana wszystkie ziemie - tak zaczął homilię ks. prałat Waldemar Durda, gospodarz świątyni. - To słowa z dzisiejszej liturgii czytania. I chociaż dana jest ziemia i wszystko, co ją napełnia, to jednak jest też dana i zadana człowiekowi. Ta świadomość towarzyszyła sto lat temu założycielom Towarzystwa Turystycznego "Beskid". Było to jeszcze w czasach zaborów. W 1907 roku Towarzystwo Turystyczne Beskid weszło w struktury Towarzystwa Tatrzańskiego, organizacji bardzo szanowanej, o wybitnej działalności patriotycznej, gdzie góry były traktowane jako ołtarz ojczysty, na którym składano prośby o rychłe odzyskanie niepodległości. Miciński napisał, że góry w okresie niewoli były mistycznym ołtarzem Polski. Dlatego też jaka była wielka radość. gdy w roku 1919 towarzystwo przyjęło nazwę Polskie Towarzystwo Tatrzańskie. Tak było do roku 1950, kiedy Polskie Towarzystwo Tatrzańskie połączyło się z Polskim Towarzystwem Krajoznawczym tworząc Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. To bardzo krótki zarys historii, obchodzącego dziś stulecie Oddziału "Beskid" w Nowym Sączu. Różne były okresy w działalności oddziału "Beskid". Lecz jedno jest wspólne i stanowiące największą wartość: to jego członkowie, ludzie, którzy umiłowali turystykę, ojczysty kraj, Boga - stwórcę gór, które są niejako jego kościołem, gdzie ludzie czują się bliżej Boga i łatwiej z nim nawiązują kontakt.






Wspaniałą wystawę obrazującą 100-lecie ruchu turystycznego na Sądecczyźnie można oglądać w Muzeum Okręgowym. Ekspozycję w Domu Gotyckim przygotowała Magda Kroh, wspomógł ją plastyk Krzysztof Bojarczuk, wsparli ich też członkowie PTTK.
- Miło mi, że przybyliście państwo tak tłumnie - powiedziała Magda Kroh podczas otwarcia wystawy. - Szczupłość sal, którymi dysponowałam, sprawiła, że można było tutaj przedstawić tylko ułamek ogromnego bogactwa pamiątek historycznych. Być może czyjejś działalności nie uwzględniłam, ze to z góry bardzo przepraszam. Starałam się zaznaczyć wszystko, co było możliwe. Ale przy tak wielkiej działalności, przy tak szerokim zakresie mogło mi coś umknąć. Wystawa zaczyna się od działalności "Beskidu" w okresie od 1906 do 1939 roku. Potem dalej szeroko prezentujemy Przehybę, wszystkie schroniska, które tam istniały, dalej na Hali Łabowskiej, i inne inne obiekty górskie.




I tak krok po kroku, roku po roku, można obejrzeć wielki dorobek poszczególnych komisji, piękne archiwalne zdjęcia, naturalne, bez powiększeń, dokumenty, plakaty, protokoły, najróżniejsze pamiątki historyczne.
- Serdecznie dziękuję pracownikom Oddziału "Beskid", którzy z wielką cierpliwością i serdecznością traktowali moje liczne i nudne prośby o udostępnianie różnych materiałów - powiedziała też Magda Kroh. - Podczas pracy spotkałam się z ogromną życzliwością. Dziękuję Krzysztofowi Bojarczukowi, który tak naprawdę jest współautorem tej wystawy. Dziękuję koleżankom i kolegom, którzy mnie wspierali w różnych mniej przyjemnych sprawach, choćby takich jak mycie szyb w gablotach.

Głos prezesa PTTK "Beskid" Adama Sobczyka

- Nasze wielkie osiągnięcia w ostatnich kilkudziesięciu latach są w dużej mierze zasługą zmarłego w roku 2000 nieodżałowanej pamięci prezesa Władysława Stendery, człowieka -legendy, który Beskid Sądecki poznawał jako partyzant Armii Krajowej z oddziału Tatara, a po wojnie od roku 1955 nieprzerwanie przez 45 lat prezesował naszemu oddziałowi, co jest ewenementem w skali kraju.
Walory turystyczno-krajoznawcze i zdrowotne Sądecczyzny stawiają ją na czołowym miejscu na mapie Polski, ale jednocześnie zobowiązują nas do organizowania czynnego wypoczynku w szczególności dla młodzieży. Obcowanie z górską przyrodą ojczystego kraju, więzy koleżeństwa zadzierżgnięte w czasie wędrówek, styl życia wykształcony przez długoletnie wędrowanie po ścieżkach górskich nieraz w bardzo trudnych i surowych warunkach, kształtują postawy osobowości społecznej jak najbardziej pożądane. W dobie gwałtownego tempa industrializacji, w czasach wywierających potężną presje w kierunku konsumpcyjnego stylu życia, turystyka jest jednym z czynników niezbędnej humanizacji. Pozwala odrodzić w człowieku inne niż czysto materialne wartości. Pozwala odnaleźć właściwy stosunek człowieka do przyrody, przywrócić zachwiana harmonię między człowiekiem a środowiskiem. To już nie tylko sprawa wrażliwości i przeżyć estetycznych. To konieczny w naszych czasach środek terapii społecznej.

(Fragment jubileuszowego wystąpienia)





Uroczyste spotkanie pokoleń odbyło się w Małopolskim Centrum Kultury "Sokół". Akademię uświetnił koncert Big-Bandu Józefa Bartusiaka i występ młodzieży z koła SKKT przy Zespole Szkół Ekonomicznych w Nowym Sączu. W uroczystości wzięli udział członkowie PTTK z całej Polski, goście, przedstawiciele władz samorządowych i organizacji społecznych. Liczni działacze turystyczni otrzymali odznaczenia i wyróżnienia. Oddział "Beskid" PTTK został odznaczony Tarczą Herbową Miasta Nowego Sącza przyznaną przez Radę Miejską.

MEDAL KOMISJI EDUKACJI NARODOWEJ: Tadeusz Kornakiewicz, Wiesław Wcześny, Mieczysław Witowski.

ODZNAKA HONOROWA ZA ZASŁUGI DLA TURYSTYKI: Koło Grodzkie PTTK im. Wł. Oleksego w Piwnicznej Zdroju, Szkoła Podstawowa im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Wyszyńskiego w Starej Wsi, Technikum Gastronomiczno-Hotelarskie Sióstr Niepokalanek im. Królowej Polskiej w Nowym Sączu, Zespół Szkół Ekonomicznych im. Oskara Langego w Nowym Sączu, Cecylia Jabłońska, Stanisław Nieć, Irena Niewolska, Józef Pomietło, Eugeniusz Rużański, Wincentyna Wanda Szoska.

ZŁOTA ODZNAKA ZA OPIEK NAD ZABYTKAMI: Edward Storch.
ODZNAKA ZA ZASŁUGI DLA ZWIĄZKU KOMBATANTÓW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ I BYŁYCH WI ŹNIÓW POLITYCZNYCH: Krystyna Bereś, ks. dr Andrzej Jedynak, Zofia Winiarska-Hebenstreit.

GRAWETRON URZĘDU MIASTA NOWEGO SĄCZA - Prezydenta Miasta N. Sącza: Małgorzata Borsukowska-Stefaniczek, Józef Długosz, Jacek Dobosz, Władysława Głuc, Halina Haraf, ks. Andrzej Jedynak, Dominika Kroczek, Wiesław Piprek, Piotr Skóraś, Adam Sobczyk, Zofia Winiarska-Hebenstreit, Mieczysław Witowski, Tadeusz Żygłowicz, Tomasz Żygłowicz.

ZŁOTA HONOROWA ODZNAKA PTTK: Edward Borek, Anna Listwan, Jan Mazanec, Edward Storch, Maria Talaga, SREBRNA: Małgorzata Wróbel.
ZASŁUŻONY W PRACY PTTK WŚRÓD MŁODZIEŻY - ZŁOTA ODZNAKA: Przemysław Smajdor, Alicja Smreczak, SREBRNA: Lucyna Motyka, Marzena Poręba-Pietrzak, Grzegorz Rams, Wacław Stankiewicz, Magdalena Tomasiak, Robert Zbieg.

ZŁOTA ODZNAKA ZASŁUŻONY PRACOWNIK PTTK: Dorota Pych.
ODZNAKA HONOROWA ZASŁUŻONY PRZEWODNIK PTTK: Jerzy Baranowski, Józef Bugajski, Władysława Głuc, Wacław Gutowski ks. dr Andrzej Jedynak, Stanisław Leśnik, Jan Oleksy, AntoniPiotrowski, Irena Styczyńska, Lech Traciłowski, Wacław Woźniak.

GRAWERTON CZŁONKA HONOROWEGO ODDZIAŁU PTTK "BESKID" W NOWYM SĄCZU: Wincentyna Wanda Szoska, Irena Styczyńska.
ODZNAKA 50 LAT W PTTK: Sławomir Dąbrowski, Tadeusz Gołaszewski, Zdzisław Krzyżanowski, Irena Niewolska, Jan Oleksy, Remigiusz Opacki, Tadeusz Pałka, Eugeniusz Sit.

Piotr Gryźlak

Foto: saw
Biuro Prasowe UM

Autor:
Źródło: Dziennik Polski
Dodano: 2006-05-24 00:00:00