NOWY SĄCZ

Herb Miasta Nowego Sącza
  • Urząd
    • Urząd miasta
      • Władze miasta
        • Prezydent
        • Skarbnik
        • Zastępcy Prezydenta
        • Sekretarz
        • Patronaty Honorowe Prezydenta Nowego Sącza
        • Władze Miasta w poprzednich kadencjach
          • Prezydent Miasta VII kadencji
          • Zastępcy Prezydenta Miasta VII kadencji
          • Skarbnik Miasta do VII kadencji
          • Sekretarz Miasta VII kadencji
      • Wydziały
        • Biuro Aktywności Obywatelskiej
        • Biuro Prasowe i Promocji
        • Biuro Radców Prawnych
        • Biuro Rady Miasta
        • Biuro Zamówień Publicznych
        • Komenda Straży Miejskiej
        • Miejski Rzecznik Konsumentów
        • Samodzielne Stanowisko ds. Audytu Wewnętrznego
        • Samodzielne stanowisko ds. Bezpieczeństwa i Higieny Pracy
        • Samodzielne stanowisko ds. Nadzoru Właścicielskiego
        • Stanowisko Geodety Miasta
        • Urząd Stanu Cywilnego
        • Wydział Architektury i Urbanistyki
        • Wydział Bezpieczeństwa i Kontroli Wewnętrznej
        • Wydział Budżetowy
        • Wydział Edukacji i Wychowania
        • Wydział Geodezji i Nieruchomości
        • Wydział Inwestycji
        • Wydział Komunalnej Obsługi Miasta
        • Wydział Komunikacji Społecznej i Kultury
        • Wydział Księgowy
        • Wydział Ochrony Zdrowia i Pomocy Społecznej
        • Wydział Organizacyjno-Administracyjny
        • Wydział Pozyskiwania Funduszy
        • Wydział Podatkowy
        • Wydział Przedsiębiorczości
        • Wydział Sportu i Turystyki
        • Wydział Spraw Obywatelskich i Ewidencji Ludności
        • Wydział Środowiska
        • Wydział Transportu i Komunikacji
        • Wydział Zarządzania Kryzysowego
      • Funkcjonowanie Urzędu Miasta
        • Regulamin organizacyjny
          • Regulamin organizacyjny
          • Nadzór Urzędu Miasta
        • Dane teleadresowe Urzędu Miasta
        • Wizja i misja Miasta
        • Kodeks etyczny pracowników UM
        • Wynajem sali ratuszowej
      • Organizacje pozarządowe
        • Informacje dla NGO
        • Program współpracy z NGO
        • Konsutacje społeczne z NGO
          • 2023 - konsultacje społeczne
          • 2022 - konsultacje społeczne
          • 2020 - konsultacje społeczne
          • 2021 - konsultacje społeczne
          • 2019 - konsultacje społeczne
          • 2018 - konsultacje społeczne
          • 2017 - konsultacje społeczne
          • 2016 - konsultacje społeczne
          • 2015 - konsultacje społeczne
          • 2014 - konsultacje społeczne
        • Wykaz NGO w Nowym Sączu
          • Ewidencja stowarzyszeń zwykłych
          • Kluby sportowe i stowarzyszenia
          • Zaopiekuj się profilem swojej organizacji
        • Dotacje z budżetu Miasta
          • Małe granty
            • 2023 - małe granty
            • 2022 - małe granty
            • 2021 - małe granty
            • 2020 - małe granty
            • 2019 - małe granty
            • 2018 - małe granty
            • 2017 - małe granty
            • 2016 - małe granty
            • 2015 - małe granty
            • 2014 - małe granty
            • 2013 - małe granty
            • 2012 - małe granty
            • 2011 - małe granty
          • Otwarte konkursy ofert
            • Pożytek publiczny
              • 2023
              • 2022
              • 2021
              • 2020
              • 2019
              • 2018
              • 2017
              • 2016
              • 2015
              • 2014
              • 2013
              • 2012
              • 2011
              • 2010
              • 2009
              • 2008
              • 2007
              • 2006
              • 2005
              • 2004
            • Sport
              • 2023
              • 2022
              • 2021
              • 2020
              • 2019
              • 2018
              • 2017
              • 2016
              • 2015
              • 2014
              • 2013
              • 2012
              • 2011
              • 2010
              • 2009
              • 2008
          • Generator ofert i sprawozdań eNGO
        • Wsparcie pozafinansowe NGO
        • Sprawy NGO w urzędzie
          • Zakładanie stowarzyszenia zwykłego
          • Zaświadczenie z ewidencji stowarzyszeń zwykłych
          • Likwidacja stowarzyszenia
          • Zakładanie klubu sportowego
          • Zaświadczenie z ewidencji klubów sportowych
          • Powołanie terenowej jednostki organizacyjnej stowarzyszenia
        • 1,5% podatku w Nowym Sączu
        • Miejska Rada Pożytku Publicznego
        • Nagroda Prezydenta Miasta
        • ABC NGO
          • Ustawa o działalności
          • Prawo o stowarzyszeniach
          • Prawo o fundacjach
          • Nadzór nad działalnością stowarzyszeń i fundacji
          • Dostępność
          • Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych
        • Materiały do pobrania
        • Pozarządowy Nowy Sącz - Facebook
        • Kontakt
        • Komunikaty NGO
        • Miejsce Aktywności Mieszkańców
        • Archiwum
      • Finanse
        • Budżet miasta
          • Budżet miasta w 2023 r
          • Budżet miasta w 2022 r
          • Budżet miasta w 2021 r
          • Budżet miasta w 2020 r
          • Budżet miasta w 2019 r
          • Budżet miasta w 2018 r
          • Budżet miasta w 2017 r
          • Budżet miasta w 2016 r
          • Budżet miasta w 2015 r
          • Budżet miasta w 2014 r
          • Budżet miasta w 2013 r
          • Budżet miasta w 2012 r
        • Sprawozdania finansowe
      • Projekty realizowane przez Miasto Nowy Sącz
        • Programy realizowane ze środków budżetu państwa
        • Projekty realizowane przez Miasto Nowy Sącz (2003-2006)
        • Projekty realizowane przez Miasto Nowy Sącz (2006- )
        • Przedsięwzięcia dofinansowane z NFOŚiGW
        • Programy i granty - aktualności
        • Programy i granty - aktualności - dofinansowanie do OZE
        • Pozostałe projekty
          • Rewitalizacja
      • Dokumenty strategiczne miasta
        • Strategia Rozwoju Nowego Sącza 2020 i sprawozdania z realizacji
        • Strategia Rozwoju Miasta Nowego Sącza 2020-2030
      • Wybory i referenda
        • Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej - 2020 r. (BIP)
        • Wybory do Sejmu RP i do Senatu RP - 2019 r. (BIP)
        • Wybory posłów do Parlamentu Europejskiego 2019
        • Wybory Samorządowe 2018
        • Wybory do Sejmu RP i Senatu RP - 2015 r.
        • Referendum ogólnokrajowe 2015
        • Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej - 2015 r.
        • Wybory posłów do Parlamentu Europejskiego 2014
        • Wybory Samorządowe 2014
        • Wybory do Sejmu RP i do Senatu RP - 2011r.
        • Wybory Samorządowe 2010
        • Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej - 2010r.
      • Spisy powszechne
    • Rada Miasta
      • Kompetencje Rady Miasta
      • Skład osobowy
      • Prezydium Rady
      • Komisje
        • Komisja Bezpieczeństwa i Porządku Publicznego
        • Komisja Edukacji
        • Komisja Finansów Publicznych
        • Komisja Infrastruktury i Środowiska
        • Komisja Kultury, Sztuki i Współpracy z Miastami Partnerskimi
        • Komisja Rewizyjna
        • Komisja Skarg, Wniosków i Petycji
        • Komisja Sportu i Turystyki
        • Komisja Statutowo-Prawna
        • Komisja Zdrowia i Polityki Społecznej
      • Informacje o pracach Komisji Rady Miasta Nowego Sącza
      • Kluby Radnych Miasta Nowego Sącza
      • Plan pracy Rady Miasta
      • Sesje Rady Miasta
      • Informacje o najbliższych sesjach Rady Miasta
      • Porządek obrad sesji, projekty uchwał
      • Transmisje obrad Rady Miasta Nowego Sącza
      • Imienne wykazy głosowań radnych
      • Interpelacje i zapytania radnych
      • Rejestr odznaczeń i tytułów
      • Rejestry uchwał
      • Uchwały
      • Młodzieżowa Rada Miasta
        • Prezydium Młodzieżowej Rady Miasta
        • Statut MRM
        • Protokoły z sesji MRM
        • Archwum MRM
          • 2020 - archiwum MRM
          • 2021 - archiwum MRM
          • 2022 - archiwum MRM
      • Ławnicy sądowi na kadencję 2020-2023
        • Ławnicy sądowi - ogłoszenie o naborze
        • Zasady i tryb zgłaszania ławników
        • Wzór karty zgłoszenia
        • Wykaz wymaganych załączników do karty zgłoszenia
        • Wybrani ławnicy sądowi na kadencję 2020-2023
      • Statut Miasta Nowego Sącza
      • Prawo lokalne
      • Zarządy Osiedli
      • Archiwum
    • Miejskie Jednostki Organizacyjne
      • Domy pomocy społecznej
      • Ośrodek Wsparcia i Terapii Rodzin w Nowym Sączu
      • Miejski Ośrodek Kultury
      • Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
      • Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji
      • Miejski Zarząd Dróg
      • Nowosądecki Inkubator Przedsiębiorczości
      • Miejskie przedszkola
      • Miejskie szkoły podstawowe
      • Miejskie szkoły ponadpodstawowe
      • Miejskie placówki opiekuńczo-wychowawcze
      • Miejskie placówki oświatowe i wychowawcze
      • Nowosądecka Mała Galeria
      • Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla Nowego Sącza
      • Sądecka Biblioteka Publiczna
      • Sądecki Urząd Pracy
      • Zespół Świetlic Środowiskowych
      • Zespół Żłobków Miejskich
      • Zespół Scentralizowanej Obsługi Finansowo-Księgowej
    • Spółki komunalne
      • Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Spółka z o.o.
      • Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Spółka z o.o.
      • Nowosądecka Infrastruktura Komunalna Spółka z o.o.
      • NOVA - Spółka z o.o.
      • Sądecka Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.
      • Sądeckie Towarzystwo Budownictwa Społecznego
      • Sądeckie Wodociągi Spółka z o.o.
      • Spółka Miejski Klub Sportowy "SANDECJA" S.A. w Nowym Sączu
    • Zamówienia publiczne
      • Urząd Miasta - wartość równa lub przekraczająca 130 000 PLN
      • Jednostki Miasta - wartość równa lub przekraczająca 130 000 PLN
      • Inne podmioty - wartość równa lub przekraczająca 130 000 PLN
      • Poniżej 30 000 €
      • Poniżej 14 000 €
      • Urząd Miasta - powyżej 14 000 €
      • Jednostki Miasta - powyżej 14 000 €
      • Plan postępowań o udzielenie zamówień
      • Koncesje
      • Platforma zakupowa
  • Miasto
    • Nasze Miasto
      • Plan miasta
      • Historia
        • Krótka historia
        • Najważniejsze wydarzenia
        • Honorowi Obywatele Miasta
        • Historia herbu
        • Akt odtworzony
        • Królewskie regalia
        • Zabytki
        • Pomniki sądeckie
        • Podania i legendy
          • Legenda obrazu Przemienienia Pańskiego
          • Legenda o źródełku przy murach miejskich
          • Złowróżbne malowidła i nawiedzony dom.
          • Alchemik z nowosądeckiego rynku
          • Dziewczę z Sącza
      • Nowy Sącz dzisiaj
        • Brama Beskidów
        • New York - New Sącz
        • Starówka - jak nowa
        • Walory Nowego Sącza
        • Miasto kreatywnych ludzi
        • Miasto wiedzy
        • Miasto kwiatów i zieleni
        • Sądeckie monety
      • Geografia
      • Przyroda
      • Statystyki
        • Demografia
        • Nowy Sącz w liczbach
      • Galeria zdjęć
        • Stary Nowy Sącz
        • Ścieżki rowerowe w Nowym Sączu (asfaltowe)
        • Nowy Sącz na starych kartach pocztowych
        • Galerie autorskie
        • Galerie konkursowe
      • Miasta partnerskie
        • Elbląg (Polska)
        • Columbia County (USA)
        • Stara Lubowla (Słowacja)
        • Preszów (Słowacja)
        • Kiskunhalas (Węgry)
        • Netania (Izrael)
        • Stryj (Ukraina)
        • Narwik (Norwegia)
        • Tarnów (Polska)
        • Gabrowo (Bułgaria)
        • Suzhou (Chiny)
        • Schwerte (Niemcy)
        • Tropea (Włochy)
        • Troki (Litwa)
        • Miasta zaprzyjaźnione
      • Wydawnictwa Urzędu Miasta
      • Osiedla miasta
      • Zobacz też inne strony
    • Informacje
      • Aktualności
        • Komunikaty Biura Prasowego
        • Wydarzenia
        • Inwestycje
        • Kultura
        • Koronawirus - ważne informacje!
        • Komunikaty Komendy Straży Miejskiej
        • Media o nas
        • Budżet obywatelski Nowego Sącza
        • Nowy Sącz 2007-2018
        • Budowa nowego mostu heleńskiego
        • Gospodarka odpadami
        • Pomoc Ukrainie
        • ITPOK – informacje dla Mieszkańców
        • Przedsiębiorczość - news
        • Programy i granty - aktualności
      • Stowarzyszenie Sądecki Obszar Funkcjonalny
        • Aktualności SOF
        • Zamówienia publiczne SOF
        • O Stowarzyszeniu
        • Kontakt SOF
      • Obwieszczenia - Zawiadomienia - Komunikaty
        • Ostrzeżenia i alarmy
        • Zagospodarowanie przestrzenne (BIP)
        • Oferty pracy w Urzędzie (BIP)
        • Oferty pracy w jednostkach - pozostałe stanowiska
        • Pozostałe komunikaty (BIP)
      • Ważne telefony
      • Informacje dla niesłyszących (link do BIP)
        • Imprezy w mieście
      • Wydział Komunalnej Obsługi Miasta
        • Aktualności Wydziału Komunalnej Obsługi Miasta
        • Odpady
          • Harmonogram odbioru
            • Harmonogram 2022
            • Harmonogram 2023
          • PSZOK
          • Deklaracja
          • Stawki opłat
          • Edukacja ekologiczna
            • EkoKolorowanki
            • Prelekcje
            • Prawidłowa segregacja - ulotka
          • Regulacje prawne i inne
          • Wyszukiwarka odpadów
          • Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny
          • Analiza stanu gospodarowania odpadami komunalnymi
          • Poziomy odzysku i recyklingu
          • Informacje o podmiocie świadczącym usługę odbioru odpadów
          • Przeterminowane leki
          • Ankieta bioodpady- kompostowniki
        • Zieleń
          • Parki miejskie
          • Galeria zdjęć
          • Konkurs - "Nowy Sącz Miastem Kwiatów i Zieleni"
          • Wycinka drzewa - zgłoszenie
          • Barszcz Sosnowskiego
          • Ogród Motyli
        • Zwierzęta
          • Aktualności zwierzęta
          • Zwierzęta domowe
          • Zwierzęta bezdomne
          • Koty wolno żyjące
          • Zwierzęta dzikie
          • Deratyzacja w mieście
          • Ważne dokumenty
          • Psi wybieg
        • Cmentarze
          • Cmentarze komunalne
          • Grobonet
          • Sprowadzanie zwłok
        • Mienie komunalne
          • Miejsca pamięci narodowej
          • Tablice miejskie
          • Place zabaw
          • Stacje rowerowe
          • Siłownie
          • Boiska sportowe
          • Rynek Maślany
          • Szalet miejski
          • Psi wybieg
        • Energia
          • Grupa Zakupowa Energii Elektrycznej
          • Planowanie energetyczne
          • Stacja ładowania pojazdów Miasto Nowy Sącz
        • Odśnieżanie
        • Dzikie wysypiska
        • Utrzymanie porządku i czystości
        • Kanalizacja deszczowa
          • Druk wniosku
          • Retencja
          • Mapa deszczówki
          • Zgłoś awarię
        • Kontakt
      • Sprawy społeczne
        • Nowosądecka Karta Rodziny
        • Mniejszości narodowe
        • Poradnik seniora
          • Aktualności senioralne
          • Nowosądecka Karta Seniora
          • Ogólnopolska Karta Seniora
          • Rada do spraw Polityki Senioralnej
          • Centrum Sądeckiego Seniora
          • Dzienny Dom Seniora
          • Kluby Seniora w Nowym Sączu
          • Kontakt
      • Miejski System Powiadamiania SMS
      • Komunikacja
      • Ochrona środowiska
        • Program ochrony środowiska i plan gospodarki odpadami
      • Rejestr żłobków (link zewn.)
      • Nieodpłatna pomoc prawna (link do BIP)
    • Ochrona Zdrowia
      • Profilaktyka, promocja zdrowia
      • Placówki
      • Apteki
      • Wykaz defibrylatorów na terenie Miasta Nowego Sącza
    • Turystyka
      • Centrum Informacji Turystycznej - Małopolski System Informacji Turystycznej
      • Sądecka Marka Turystyczna
      • Organizacje turystyczne
      • Szlaki turystyczne
        • Szlaki spacerowe w Nowym Sączu
        • Szlaki i ścieżki rowerowe
        • Ścieżka przyrodnicza "Las Falkowski"
        • Szlaki spacerowe w okolicy Nowego Sącza
        • Szlaki narciarskie
        • Szlaki piesze górskie
      • Najbliższa okolica
        • Doliną Popradu do Krynicy
        • Doliną Dunajca do Krościenka
        • Nowy Sącz - Chełmiec - Podegrodzie - Naszacowice - Stary Sącz
        • Gorlice i okolice
        • Nowy Sącz - Limanowa - Mszana Dolna - Rabka
        • Spływ Dunajcem
    • Kultura i sztuka
      • Instytucje i stowarzyszenia
        • Miejski Ośrodek Kultury
        • Nowosądecka Mała Galeria
        • Sądecka Biblioteka Publiczna
        • Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ
        • Muzeum Okręgowe
        • Pałac Młodzieży
      • Zespoły artystyczne
        • Regionalny Zespół Pieśni i Tańca Lachy
        • Zespół Regionalny Sądeczanie
        • Regionalne Towarzystwo Pieśni i Tańca Dolina Dunajca
        • Zespół Regionalny Sądeczoki
        • Orkiestra Reprezentacyjna Straży Granicznej
        • Chór Scherzo
        • Chór im. Jana Pawła II
        • Chór Immaculata
        • Chór Kameralny Bazyliki św. Małgorzaty
        • Chór Męski Echo II
      • Kina
    • Gospodarka
      • Przedsiębiorczość
      • Zainwestuj w Nowym Sączu
      • Nowosądecki Program Rozwoju Przedsiębiorczości
      • Otoczenie biznesu
      • Komisja Wspólna STiSG
      • Włącz myślenie. Postaw na przedsiębiorczość - VII edycja
      • Marka "Sądeckie"
      • Kalendarz imprez gospodarczych
      • Archiwum wydarzeń
      • Usługi skierowane do przedsiębiorców
    • Sport
      • Kluby sportowe i stowarzyszenia
    • Oświata
      • Przedszkola publiczne
      • Szkoły Podstawowe - publiczne
      • Szkoły ponadpodstawowe - publiczne
      • Niepubliczne przedszkola i inne formy wychowania przedszkolnego
      • Niepubliczne szkoły artystyczne
      • Niepubliczne szkoły podstawowe
      • Niepubliczne szkoły ponadpodstawowe dla młodzieży
      • Niepubliczne licea ogólnokształcące dla dorosłych
      • Niepubliczne szkoły policealne dla dorosłych
      • Placówki oświatowo-wychowawcze - publiczne
      • Niepubliczne Placówki Opiekuńczo-Wychowawcze
      • Niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego dla dorosłych
      • Uczelnie wyższe
        • WSB-NLU
        • PWSZ
    • Środowisko
      • Instalacje wytwarzające pola elektromagnetyczne
        • 2021
        • 2022
        • 2023
      • Program usuwania wyrobów zawierających azbest dla Miasta
      • Dotacje na inwestycje z zakresu ochrony środowiska
      • Program Ochrony Środowiska
      • Spalarnia odpadów
    • Religia
      • Parafie
        • Msze
          • Bazylika św. Małgorzaty
          • Kościół pod wezwaniem św. Kazimierza
          • Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa
          • Kościół oo. Jezuitów
          • Kościół Matki Bożej Niepokalanej
          • Kościół św. Wawrzyńca
          • Kościół N.M.P. Częstochowskiej
          • Kościół św. Heleny
          • Kościół Matki Bożej Bolesnej
          • Kościół Przemienienia Pańskiego
          • Kościół św. Kazimierza
          • Kościół św. Rocha
          • Kościół św. Jana Pawła II
          •  Kościół św. Jana Chrzciciela
      • Cmentarze
    • Media
      • Prasa
      • Radio
      • Telewizja
      • Lokalne portale internetowe
      • Kamery online
      • Filmy promocyjne
      • PLH News
  • Załatw sprawę
    • Załatw sprawę przez internet
    • Załatw sprawę w Urzędzie Miasta
    • English
    • Polski
    • Deutsch
    • Française
    • Русский язык
    • Slovenský jazyk
    • Česky
    • Українська
    • Lietuvių
    • Profilaktyka cyberbezpieczeństwa
  •  Szukaj
Posłuchaj
Flaga Ukrainy
BIP - Miasto Nowy Sącz Facebook Nowy Sącz Nowy Sącz w serwisie YouTube.com
Nowy Sącz - z lewej Zamek - Baszta Kowalska, środek Rynek miasta, z prawej Ratusz

Poniedziałek, 30 stycznia 2023 r.    Imieniny obchodzą: Maciej, Martyna

/ Miasto Nasze Miasto Miasta partnerskie Troki (Litwa)

 

 Troki (Trakai)

Herb Troki

Litwa 

 Miasto na Litwie leżące 23 km na zachód od Wilna. Położone na Pojezierzu Wileńskim jest znanym ośrodkiem turystycznym. Liczba mieszkańców 6 142, a powierzchnia wynosi 1,152 ha. Troki są znanym ośrodkiem turystycznym. W 1329 r. miasto było stolicą Litwy do czasu, gdy Wielki Książe Giedymin przeniósł stolicę do Wilna. W I połowie XIV w. Giedymin zbudował zamek, przy którym leżą stare Troki. W II poł. XIV w. Kiejstut wzniósł na wyspie leżącej na jednym z jezior trockich nowy zamek Galve z eksponatami historycznymi. Troki słyną z licznych interesujących drewnianych domów i zabytków o dużej wartości historycznej. W mieście znajduje się Kościół Nawiedzenia Matki Bożej z obrazem Matki Boskiej z XVI w jak jeden z głównych obrazów maryjnych na Litwie obok Ostrej Bramy w Wilnie.

Dane miasta

Mer

 Andrius Šatevičius

Data zawarcia umowy partnerskiej

2 lipca 1998r.

Święta narodowe

16.02 - Dzień Odrodzenia Państwa Litewskiego (1918r.)

Imprezy cykliczne

czerwiec - Trockie Lato, Festiwal Średniowieczny

Adres strony internetowej:

http://www.trakai.lt/

 

fot. AZK

 

Widziałem pyszne Krzyżaków warownie,
Na które Prusak nie spojrzy bez strachu,
A przecież mniejsze od Witolda gmachu,
Co jest na Wilnie lub Trockim jeziorze.

                                                     Adam Mickiewicz "Grażyna"

W centrum Trok stoi XVII-wieczna kapliczka z figurką św. Jana Nepomucena - opiekuna rybaków. Męczennik ma kim się opiekować: Troki okalają 32 większe i mniejsze jeziora. Figurę usunęła carska policja po powstaniu styczniowym. Powróciła w 1935 roku, by znów zniknąć - utopiona w jeziorze - za władzy radzieckiej. Potajemnie wyłowiona i przechowana stoi znowu na dawnym miejscu, ponownie poświęcona w 1990 r.

Historycy wyliczają, że Jagiełło ze swym dworem bawił w Trokach w latach 1413-1430 bodaj trzynaście razy. Witold podejmował brata stryjecznego z przepychem. W 1415 roku ofiarował mu 20 tys. groszy praskich, 40 szub sobolowych, 100 płaszczów szkarłatnych i 100 koni.

 

Zbieżne ślady

Oba miasta, Nowy Sącz i Troki, są niemal rówieśnikami. Troki były do 1329 roku stolicą Litwy. Równie stare są zamki. Sądecki pamięta czasy Łokietka i Kazimierza Wielkiego. Trocki, otoczony wałem i fosą, szeroką na 40 m i głęboką na 6 m, zbudował w XIV w. późniejszy założyciel Wilna, książę Giedymin (dziad Władysława Jagiełły i Witolda). Stąd mądry Litwin pisał listy do papieża z gotowością przyjęcia wiary chrześcijańskiej za cenę pokoju z Krzyżakami, a swoją córkę Aldonę (na chrzcie otrzymała imię Anna) wydał za króla polskiego Kazimierza Wielkiego.

Dziś w ponad 80-tysięcznym okręgu trockim zamieszkuje blisko 30 proc. Polaków. W jednej z naszych szkół średnich są klasy, w których nauka odbywa się w języku polskim. Polskie ślady są tu liczne nie tylko na parkingu autobusowym, gdzie zatrzymują się autokary z tabliczkami "PL", ale też na zamku usytuowanym na wyspie, w komnatach, gdzie urządzono ekspozycje obrazujące potęgę ówczesnych wojewodów trockich - Sapiehów, Radziwiłłów, Ogińskich czy też bogatych rodów Tyszkiewiczów, Romerów, Platerów.

Współcześnie, około trzydzieści lat temu, w Trokach odnaleziono prawdziwy skarb: 9 tys. monet z czasów Jana Kazimierza. Ocalone są teraz do obejrzenia na zamkowej wystawie.

Chwila zadumy w komnacie Witolda, jedynej spośród kilkudziesięciu na zamku mającej drugie potajemne wyjście w ścianie. Na wprost kopia obrazu Jana Matejki "Bitwa pod Grunwaldem". Witold w czerwonej szacie, z rozwianym włosem, w ogniu walki, postać centralna, wręcz monumentalna. Tuż obok wielki mistrz krzyżacki Ulrich von Jungingen.

Giedymin miał 8 synów i 5 córek. Następcą na Trokach wyznaczył Kiejstuta - ojca Witolda, z którym o wpływy na Litwie rywalizował Olgierd - ojciec Jagiełły. Z ożenkiem Kiejstuta wiąże się romantyczna legenda. Książę wracając z kolejnej wyprawy zatrzymał się w nadmorskiej Połądze i ujrzawszy zakochał się w kapłance bogini Praurymy - Birucie, córce bojara Widmunta. Biruta opierała się, nie chciała złamać ślubów czystości. Zakochany Kiejstut porwał Birutę, przywiózł do Trok i wyprawił wesele. Historię tę przedstawia piękny obraz Wincentego Ślendzińskiego pt. "Porwanie Biruty przez Kiejstuta".

 

Zamek na wyspie

Zamek na wyspie w Trokach do dziś budzi podziw jako jedna z najmocniejszych twierdz w tej części Europy. Głębokie (do 50 m) jeziora Galwa nie ułatwiało prac i transportu ogromnej ilości kamieni i cegieł. Obronność wzmacniały baszty strażnicze, wieże dla załogi - dziś są tu sale wystawowe. W zachodniej wieży znajdowało się pozbawione wejścia z zewnątrz więzienie - teraz sąsiaduje z kioskiem z pamiątkami. Górne pomieszczenia były ogrzewane za pomocą przemyślnych kanałów, którymi z kuchni i pomieszczeń gospodarczych płynęło ciepłe powietrze.

Zamek skutecznie przeciwstawiał się krzyżackim oblężeniom. W zapiskach komturów krzyżackich są adnotacje o trockich armatach, z których największa potrafiła strzelać kamiennymi pociskami wielkości głowy. Zgodnie z prawdą historyczną były trzy zamki i dwa miasta - Stare i Nowe Troki (podobnie z Sączem - Starym i Nowym). Z zamkiem związał swe losy Konrad Wallenrod. Tu został zabity przez spiskowców brat Witolda - Zygmunt, po którym władanie nad Trokami przejął syn Jagiełły - Kazimierz Jagiellończyk. Niedługo. Po śmierci Władysława III Warneńczyka Polacy poprosili Kazimierza o objęcie tronu w Krakowie.

- Po raz kolejny uruchomiony został pomost między Trokami a Nowym Sączem. Oba miasta należały do ulubionych przez Kazimierza, który bywał w Sączu już jako nastolatek z matką Zofią. Gdy został królem był bardzo przychylny temu miastu, zamkowi, okolicom. W latach 1469-70 osadził tu swoich synów pod nadzorem historyka Jana Długosza i włoskiego uczonego Filipa Kallimacha. Od 2 do 23 października 1471 roku król przebywał na sądeckim zamku wraz z żoną Elżbietą Rakuszanką, dziećmi i dworem. Sącz był wtedy faktyczną stolicą olbrzymiego państwa, tu ważyły się i kształtowały losy całej dynastycznej polityki Jagiellonów w Europie środkowej - przypomina Irena Styczyńska, historyk z Nowego Sącza.

Zarówno w Trokach, jak i Nowym Sączu bywał syn króla Kazimierza - również Kazimierz, święty (kanonizowany przez papieża Klemensa VIII w 1604), pochowany w katedrze w Wilnie (relikwie spoczywają w srebrnej trumnie w Kaplicy Kazimierzowskiej), obecny patron kościoła - kaplicy szkolnej w Nowym Sączu. Przyszły święty uczęszczał do nowosądeckich kościołów Franciszkanów (obecnie ewangelickiego) i Norbertanów, odwiedzał chorych w szpitalu miejskim, tu kształtował pobożność, która wyniosła go na ołtarze.

Do Trok zaglądał król Zygmunt August planując przebudowę zamku jako rezydencji dla Barbary Radziwiłłównej, która tu jednak nigdy nie osiadła. Z biegiem wieków warownia traciła znaczenie militarne, zbierali się tu na sejmikach bojarzy litewscy, a kres świetności położyła wojna z Rosją w 1655 r. Potem osiedlili się tu dominikanie zanim wypędziła ich carska policja.

Odbudowę zamku - dla potrzeb siedziby polskiego Korpusu Ochrony Pogranicza - rozpoczęto w latach dwudziestych XX wieku. Wspierał ją tuż przed wybuchem wojny z Hitlerem prof. Stanisław Lorentz, zanim objął posadę na zamku warszawskim. Renowacja trwa praktycznie do dziś. Stale odbudowywane są fragmenty dawnych budowli.

Oczami wyobraźni można zobaczyć przepych i wystawność wydawanych tutaj uczt. W opublikowanej w 1902 r. książce o Trokach Władysław Zahorski opisuje "zjazd monarchów" zorganizowany przez Witolda w nadziei na koronację (nie było mu to jednak dane, jedynym królem litewskim był Mendog). Udział wzięli: cesarz Zygmunt, król duński Eryk, legat papieski, wielki książe moskiewski Bazyli, wielki mistrz krzyżacki, marszałek zakonu Krzyżaków Inflanckich, gospodar wołoski, książęta Tweru i Riazania, chan perekopski, posłowie cesarza greckiego, Jagiełło z magnatami.

"Nigdy Litwa ani Polska tak wspaniałego zjazdu nie widziały. Ze sklepów książęcych codziennie wydawano 700 beczek miodu, nie licząc wina, na kuchnie szło dziennie 1400 baranów, 100 żubrów, mnóstwo łosi, dzików i innej zwierzyny. Zjazd trwał 7 tygodni. Książe celu nie osiągnął, ponieważ Polacy pod wpływem Zbigniewa Oleśnickiego stanowczo opierali się koronacji z obawy, by się Litwa od Polski nie oderwała..."

Uroczystość koronacji szykowano w 1430 r. Niestety, do niej nie doszło. Koronę wiezioną przez wysłanników cesarza Zygmunta na Litwę przechwycili Polacy na Śląsku. Zdruzgotany Witold niedługo potem zmarł, w październiku 1430 r., w komnacie, w której teraz tłoczą się zwiedzający.

 

Kartograf i generał

 Panowanie Witolda było dla Trok okresem największego rozkwitu. Książe rozbudował miasto, ufundował cerkiew dla żony Julianny i w 1409 r. kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny zwany Farą Witoldową. W ołtarzu głównym przepiękny obraz Madonny z Dzieciątkiem ofiarowany Witoldowi z okazji chrztu przez cesarza bizantyjskiego Manuela II Paleologa. Matka Boska Trocka była koronowana najwcześniej na Litwie: w 1718 roku, rok po koronacji Matki Boskiej Częstochowskiej i 209 lat przed koronacją obrazu NMP Ostrobramskiej (1927). Tradycja pielgrzymowania do Trockiej Pani ma kilkaset lat. Po przerwie spowodowanej zakazem Rosjan wrześniowe pielgrzymki odżyły na nowo.

W 1970 r. do kościoła dobudowano kaplicę Romerów - właścicieli okolicznych majątków. I kolejna paralela trocko-sądecka: przedstawiciele jednej z gałęzi rodu Romerów trafili na Sądecczyznę. Eugeniusz Romer (1871-1954), urodzony już we Lwowie, wychowany i wykształcony w Nowym Sączu, w I Gimnazjum im. Jana Długosza, został znakomitym i światowej sławy kartografem i geografem, profesorem Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie i UJ. Jego imieniem nazwano jeden z lodowców na Alasce.

Starszy brat - Jan (1869-1934), to generał dywizji Wojska Polskiego i wcześniej generał c.k. armii austro-węgierskiej. Stryjeczny dziadek Aleksander Romer miał majątek w Zabełczu. Jan Romer, również zdawał maturę w Nowym Sączu, a studiował w Technicznej Akademii Wojskowej w Modlingu. Podczas I wojny był dwukrotnie ranny na froncie rosyjskim. Bił się pod Limanową w 1914 i pod Gorlicami w 1915. W WP walczył z armią Budionnego. Ceniony przez Piłsudskiego, piastował wiele wysokich urzędów wojskowych w II RP m. in. inspektora armii i członka Kapituły Orderu VM. Pochowany na warszawskich Powązkach.

 

Karaimskie kibiny

Obok Polaków i Rosjan, wśród mniejszości narodowych są również Karaimowie, ludność tatarska. W prowadzonym przez nich zajeździe można posmakować wyjątkowo egzotycznego i smakowitego dania: kibinów, czyli dużych zapiekanych pierogów nafaszerowanych mięsem. Palce lizać! Ale trzeba uważać, żeby się nie pochlapać, ze środka wypływa strumieniami ciekły tłuszcz.

Koneserzy mogą dostać przepis na kibiny: ciasto powstaje z drożdży, mleka, jajka, śmietany i mąki, a nadzienie - z wołowiny (baraniny lub wieprzowiny), świeżej kapusty, cebuli i posiekanych jedynych w swoim rodzaju ogórków kiszonych (ich nasiona trafiły wraz z Karaimami 600 lat temu prosto z Krymu).

Karaimów sprowadził do Trok jako jeńców wojennych książe Witold, który prowadził wojny ze Złotą Ordą na Krymie pod koniec XIV wieku. Jakże żywotna musiała to być nacja, skoro przetrwała do dziś, zachowując kulturę, obyczaje, język, religię opartą o Stary Testament i także o Koran. Już w czasach Witoldowych Karaimowie otrzymali liczne przywileje, tworzyli dzielne gwardie przyboczne. Jedna z Karaimek dr Halina Kobeckaite była ambasadorem Litwy w Turcji (poprzednio w Estonii). Kiedyś w Wilnie wychodziło po polsku pismo "Myśl Karaimska".

Trudno zatem nie zajrzeć w Trokach do karaimskiej świątyni - kienesy, gdzie nie uświadczysz wizerunków ludzkich, tylko ornamenty roślinne i geometryczne. Na podłodze pokrytej dywanami, jak w meczecie, modlą się mężczyźni. Miejsce kobiet jest na pięterku. Modły prowadzi kapłan zwany hazzanem.

Charakterystyczne są również domy Karaimów: trzy okna od ulicy stanowią fronton, wejście - od strony dziedzińca.

Jerzy Leśniak
 

Menu podręczne Elbląg (Polska)Columbia County (USA)Stara Lubowla (Słowacja)Preszów (Słowacja)Kiskunhalas (Węgry)Netania (Izrael)Stryj (Ukraina)Narwik (Norwegia)Tarnów (Polska)Gabrowo (Bułgaria)Suzhou (Chiny)Schwerte (Niemcy)Tropea (Włochy)Troki (Litwa)Miasta zaprzyjaźnione
banner graficzny banner graficzny banner graficzny banner graficzny banner graficzny banner graficzny banner graficzny banner graficzny banner graficzny

Warto zobaczyć:


Centrum Informacji Turystycznej Budżet obywatelski Nowego Sącza dotacje-ochrona-srodowiska Zwiazek Powiatów Polskich Programy realizowane ze środków z budżetu państwa e-PUAP Nowosądeckie Forum Seniorów Nowosądecka Karta Rodziny Interwencja w sprawach nieporządku na terenach miejskich Stowarzyszenie Sądecki Obszar Funkcjonalny Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Realizujemy zadanie finansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie Młodzieżowa Rada Miasta
Urząd Miasta Nowego Sącza
Rynek 1,
33-300 Nowy Sącz
 +48 18 443 53 08,  +48 18 44 86 500,
 +48 18 443 78 63
 urzad@nowysacz.pl

Polityka prywatności i cookie
Profilaktyka cyberbezpieczeństwa
Deklaracja Dostępności
Zapewnienie dostępności
Tekst latwy do czytania i rozumienia (ETR)
Informacje dla niesłyszących (link do BIP)

Mapa serwisu
Pomoc
Kontakt
Formularz kontaktowy

------

Copyright © 2002-2023 Urząd Miasta Nowego Sącza