Urząd Miasta Nowego Sącza

Kategoria: Komunikaty Biura Prezydenta

Hołd dla Polskiego Państwa Podziemnego

Parlamentarzyści, przedstawiciele władz lokalnych, organizacji kombatanckich i strzeleckich oraz poczty sztandarowe wzięły udział w niedzielnych (24 września) uroczystościach związanych z 78. rocznicą utworzenia Polskiego Państwa Podziemnego i 73. rocznicą utworzenia I Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej. O historii i znaczeniu tego państwa mówił zastępca prezydenta Wojciech Piech.

1 września 1998 roku sejm RP uchwalił przez aklamację dzień 27 września dniem podziemnego państwa. 78 lat temu w kapitulującej Warszawie powołano zalążek polskiej armii podziemnej, Służbę Zwycięstwu Polski, późniejszy Związek Walki Zbrojnej przemianowany w grudniu 1942 roku na Armię Krajową. Koncepcje kontynuacji walki konspiracyjnej sformułowano na spotkaniach władz cywilnych Warszawy, na czele z prezydentem Stefanem Starzyńskim, dowódcą obrony stolicy gen. Juliuszem Rómmlem i gen. Karaszewskim-Tokarzewiczem.

- Chciałbym Państwu podziękować za to, że swoją obecnością dajecie wyraz pamięci o wydarzeniach, które przychodzi nam dzisiaj wspominać, o których chcemy pamiętać, o których chcemy rozmawiać i do których chcemy wracać. W 1939 roku jeszcze nie przebrzmiały działa armii Trzeciej Rzeczy oblegających Warszawę, jeszcze żołnierz polski stawał do boju, a już zawiązywały się struktury Polskiego Państwa Podziemnego, zawiązywała się służba zwycięstwu Polski, która dała początek strukturom Polskiego Państwa Podziemnego później. To była pierwsza formacja, z której później czerpały kolejne. W ten sposób powoli, dzięki systematycznej pracy setek tysięcy polskich obywateli, żołnierzy tworzymy się zręby Polskiego Państwa Podziemnego, z jego strukturami właściwymi dla państwa w czasach pokoju. Umacniały się organy władzy cywilnej, wojskowej, tworzyły się sądy, szkoły, wszystkie segmenty życia społecznego miały swój ciąg dalszy także w czasach wojny. Ci którzy tworzyli zręby Państwa Podziemnego korzystali z etosu pracy II RP. Czynem i słowem, praca i walką dawali świadectwo patriotyzmu i przywiązania do Ojczyzny – powiedział do uczestników uroczystości zastępca prezydenta Wojciech Piech.

I Pułk Strzelców Podhalańskich

Prezydent przypomniał też, że równocześnie obchodzimy 73. rocznicę utworzenia I Pułku Strzelców Podhalańskich. Jednostka utworzona została na początku 1944 roku w strukturach Inspektoratu Nowy Sącz, Okręgu Kraków Armii Krajowej i wchodziła w skład 21 Dywizji Piechoty AK. Za oficjalną datę utworzenia jednostki przyjmuje się 22 września 1944 roku, kiedy dowództwo pułku objął mjr Adam Stabrawa ps. "Borowy", zastępując zmarłego z ran w szpitalu w Nowym Sączu pierwszego dowódcę, ppłk Stanisława Mireckiego, ps. "Pociej".

- Struktury Państwa Podziemnego powstawały na całym terenie Rzeczypospolitej i na obszarach okupowanych przez Trzecią Rzeszę, jak i na obszarach okupowanych przez okupanta sowieckiego. Pośród militarnych organizacji wspierających Polskie Państwo Podziemne był także I Pułk Strzelców Podhalańskich, zawiązany w 1944 roku. I Pułk Strzelców Podhalańskich skupiał około 1300 żołnierzy, którzy toczyli walki na obszarze całej Sądecczyzny i Podhala. Zaznaczyli swój udział w etosie walki z okupantem niemieckim i sowieckim - powiedział Wojciech Piech.

Podhalańczycy mieli wziąć udział w akcji "Burza". Walki z oddziałami niemieckimi toczyli głównie w rejonie Podhala i Gorców (pułk został skoncentrowany na Turbaczu tam złożył przysięgę). Zgodnie z rozkazem komendanta Krakowskiego Okręgu Armii Krajowej pułk został rozwiązany 19 stycznia 1945 roku, a jego oddziały zdemobilizowane.

Uroczystości rozpoczęły się uroczystą mszą świętą w kościele kolejowym. Głównym celebrantem nabożeństwa był nowy proboszcz parafii o. Bogdan Długosz SJ.

Kulminacją uroczystości było złożenie wiązanek kwiatów pod pomnikiem polskiego państwa podziemnego przy Al. Batorego. Z ramienia władz Nowego Sącza kwiaty złożyli zastępca prezydenta Wojciech Piech i Przewodnicząca Rady Miasta Bożena Jawor oraz radny miejski Konstanty Legutko. Uroczystość zakończył montaż pieśni i wierszy patriotycznych przygotowany przez młodzież z Miejskiego Ośrodka Kultury w Nowym Sączu.

[POBIERZ ZDJĘCIA]